قرارداد اجاره خودرو: شرایط، نکات حقوقی و نمونه قرارداد 1404

مشاوره حقوقی به شما کمک می‌کند تا با تنظیم یک قرارداد اجاره خودرو دقیق و قانونی، از مشکلات احتمالی مانند اختلافات مالی یا خسارات جلوگیری کنید. قرارداد اجاره خودرو، سندی است که روابط بین مالک خودرو (موجر) و اجاره‌کننده (مستأجر) را مشخص می‌کند و تعهدات را تعیین می‌کند. این قرارداد بر اساس ماده 466 قانون مدنی تنظیم می‌شود و برای اجاره خودروهای شخصی، تجاری یا تشریفاتی استفاده می‌شود. در این مقاله، با استناد به قوانین ایران در سال 1404، شرایط تنظیم قرارداد، نکات حقوقی، مدارک لازم، و یک نمونه قرارداد آماده را به زبان ساده توضیح می‌دهیم تا راهنمایی جامع برای شما فراهم شود.

فهرست مطالب

• قرارداد اجاره خودرو چیست؟
• شرایط تنظیم قرارداد اجاره خودرو
• نکات حقوقی کلیدی در قرارداد اجاره خودرو
• مراحل تنظیم قرارداد اجاره خودرو
• موانع احتمالی
• نمونه قرارداد اجاره خودرو
• نقش وکیل در تنظیم قرارداد
• کلام آخر

قرارداد اجاره خودرو چیست؟

قرارداد اجاره خودرو، توافقی کتبی بین مالک خودرو (موجر) و فردی است که خودرو را برای مدت معین اجاره می‌کند (مستأجر). این قرارداد مشخص می‌کند که مستأجر در ازای پرداخت مبلغی (اجاره‌بها)، حق استفاده از خودرو را برای مدت مشخصی دارد.

قرارداد اجاره خودرو می‌تواند برای:

• اجاره کوتاه‌مدت: مانند سفر یا مراسم.
• اجاره بلندمدت: برای کسب‌وکار یا استفاده شخصی.
• اجاره با راننده یا بدون راننده: بسته به توافق طرفین.

مثال: فردی برای یک سفر سه‌روزه خودرویی اجاره می‌کند و قرارداد می‌نویسد که روزانه 500 هزار تومان پرداخت کند، با تعهد به تحویل خودرو در حالت سالم.

شرایط تنظیم قرارداد اجاره خودرو

برای تنظیم یک قرارداد اجاره خودرو معتبر، شرایط زیر باید رعایت شود:

1. رضایت طرفین:

• موجر و مستأجر باید با آگاهی کامل و بدون اکراه قرارداد را امضا کنند.

2. مشخص بودن موضوع قرارداد:

• خودرو (نوع، مدل، مشخصات فنی و ظاهری) باید دقیقاً مشخص باشد.
• مدت اجاره (روزانه، هفتگی یا ماهانه) و مبلغ اجاره‌بها باید تعیین شود.

3. اهلیت طرفین:

• طرفین باید از نظر قانونی اهلیت (سن قانونی، عقل و اختیار) داشته باشند (ماده 211 قانون مدنی).
• مستأجر باید گواهینامه معتبر داشته باشد (برای اجاره بدون راننده).

4. مدارک لازم:

• از موجر: سند مالکیت خودرو، کارت خودرو، بیمه‌نامه معتبر، معاینه فنی.
• از مستأجر: کپی شناسنامه و کارت ملی، گواهینامه رانندگی، چک یا سفته به‌عنوان ضمانت (در صورت توافق).

5. قانونی بودن قرارداد:

• قرارداد باید مطابق ماده 466 قانون مدنی (تعریف اجاره) و ماده 10 قانون مدنی (آزادی قراردادها) تنظیم شود.
• شرایط غیرقانونی (مثل استفاده از خودرو برای جرم) باطل است.

نکته: قرارداد کتبی الزامی نیست، اما برای جلوگیری از اختلافات، حتماً کتبی تنظیم شود و در دو نسخه امضا شود.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

نکات حقوقی کلیدی در قرارداد اجاره خودرو

• بیمه خودرو: خودرو باید بیمه شخص ثالث معتبر داشته باشد. برای اجاره‌های خاص، بیمه بدنه توصیه می‌شود.
• خسارات: مسئولیت خسارات (تصادف، سرقت، خرابی) باید در قرارداد مشخص شود. معمولاً مستأجر مسئول خسارات ناشی از استفاده نادرست است.
• ضمانت: موجر ممکن است چک، سفته یا ودیعه نقدی برای تضمین سلامت خودرو درخواست کند.
• محدودیت استفاده: قرارداد باید محدوده استفاده (مثلاً داخل شهر یا بین‌شهری)، حداکثر مسافت روزانه و نوع کاربری (شخصی یا تجاری) را مشخص کند.
• فسخ قرارداد: شرایط فسخ (مثلاً عدم پرداخت اجاره‌بها یا نقض تعهدات) باید ذکر شود.
• تحویل و بازگرداندن خودرو: زمان، مکان و شرایط تحویل (مثل میزان سوخت) باید دقیق باشد.

مثال: اگر مستأجر خودرو را با باک پر تحویل بگیرد، باید با باک پر تحویل دهد، مگر اینکه در قرارداد چیز دیگری ذکر شده باشد.

مراحل تنظیم قرارداد اجاره خودرو

1. توافق اولیه: موجر و مستأجر بر نوع خودرو، مدت اجاره، اجاره‌بها و شرایط توافق کنند.
2. تهیه مدارک: مدارک هویتی، مالکیتی و بیمه خودرو ارائه شود.
3. تنظیم قرارداد: قرارداد با ذکر تمام جزئیات (مشخصات طرفین، خودرو، مدت، مبلغ، تعهدات) نوشته شود.
4. امضای قرارداد: هر دو طرف قرارداد را امضا کنند و نسخه‌ای نزد خود نگه دارند.
5. تحویل خودرو: خودرو با صورت‌جلسه (ثبت وضعیت ظاهری و فنی) تحویل مستأجر شود.

مدت زمان: تنظیم قرارداد معمولاً کمتر از یک روز طول می‌کشد، اما بررسی مدارک و خودرو ممکن است زمان‌بر باشد.

موانع احتمالی

• عدم ارائه مدارک کامل: نداشتن بیمه معتبر یا گواهینامه می‌تواند قرارداد را باطل کند.
• اختلاف بر خسارات: اگر مسئولیت خسارات در قرارداد مشخص نباشد، دعوا ایجاد می‌شود.
• استفاده غیرمجاز: استفاده از خودرو برای مقاصد غیرقانونی (مثل قاچاق) قرارداد را باطل و مستأجر را مسئول می‌کند.
• عدم پرداخت اجاره‌بها: تأخیر در پرداخت ممکن است منجر به فسخ قرارداد یا توقیف ضمانت شود.
• نقص فنی خودرو: اگر خودرو معیوب باشد و در قرارداد ذکر نشده باشد، مستأجر می‌تواند ادعای خسارت کند.

نمونه قرارداد اجاره خودرو

قرارداد اجاره خودرو
شماره قرارداد: [شماره]
تاریخ: [روز/ماه/1404]
محل تنظیم: [شهر]

مشخصات طرفین:

• موجر (مالک خودرو):
  نام و نام خانوادگی: [نام کامل]
  کد ملی: [شماره]
  آدرس: [آدرس کامل]
  شماره تماس: [شماره]
• مستأجر (اجاره‌کننده):
  نام و نام خانوادگی: [نام کامل]
  کد ملی: [شماره]
  آدرس: [آدرس کامل]
  شماره تماس: [شماره]

مشخصات خودرو:

• نوع و مدل: [مثلاً پراید 1398]
• شماره پلاک: [شماره]
• رنگ: [رنگ]
• شماره شاسی: [شماره]
• شماره موتور: [شماره]
• وضعیت بیمه: [مثلاً شخص ثالث تا تاریخ ...]

موضوع قرارداد:
اجاره خودرو فوق‌الذکر به مدت [تعداد] روز/ماه از تاریخ [شروع] تا [پایان] به مبلغ [مبلغ] تومان (روزانه/ماهانه).

تعهدات طرفین:

1. موجر متعهد است:

• خودرو را در حالت سالم با [باک پر/نیمه] و مدارک کامل تحویل دهد.
• بیمه معتبر و معاینه فنی ارائه کند.

2. مستأجر متعهد است:

• اجاره‌بها را تا تاریخ [زمان] پرداخت کند.
• از خودرو طبق قرارداد (فقط در [شهر/مسیر]) استفاده کند.
• در صورت خسارت، هزینه تعمیر را طبق نظر کارشناس پرداخت کند.
• خودرو را در تاریخ [زمان] با [باک پر/نیمه] تحویل دهد.

ضمانت:
مستأجر یک فقره چک/سفته به مبلغ [مبلغ] تومان یا ودیعه نقدی به مبلغ [مبلغ] تومان به‌عنوان ضمانت ارائه می‌دهد که پس از تحویل سالم خودرو بازگردانده می‌شود.

فسخ قرارداد:
در صورت نقض تعهدات (مثل عدم پرداخت اجاره یا استفاده غیرمجاز)، هر یک از طرفین می‌تواند با اطلاع کتبی قرارداد را فسخ کند.

حل اختلاف:
هرگونه اختلاف از طریق مذاکره یا ارجاع به دادگاه صالح [شهر] حل می‌شود.

امضا:
موجر: [نام و امضا]
مستأجر: [نام و امضا]
شاهد: [نام و امضا، در صورت نیاز]

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

توجه: این نمونه برای اهداف عمومی است. برای قرارداد خاص، با وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید.

نقش وکیل در تنظیم قرارداد

• تنظیم دقیق: وکیل قرارداد را با رعایت مواد 466 و 10 قانون مدنی تنظیم می‌کند.
• پیشگیری از اختلاف: شرایط خسارات، ضمانت و فسخ را شفاف می‌کند.
• حل دعاوی: در صورت بروز اختلاف، از حقوق طرفین در دادگاه دفاع می‌کند.
  مثال: وکیلی با تنظیم قرارداد دقیق، از دعوای موجر و مستأجر بر سر خسارت تصادف جلوگیری کرد.

کلام آخر

مشاوره حقوقی به شما کمک می‌کند تا با تنظیم یک قرارداد اجاره خودرو دقیق و قانونی، از حقوق خود محافظت کنید. در سال 1404، قرارداد اجاره خودرو باید بر اساس ماده 466 قانون مدنی، با ذکر مشخصات خودرو، مدت اجاره، اجاره‌بها، تعهدات و ضمانت تنظیم شود. ارائه مدارک کامل (سند خودرو، بیمه، گواهینامه) و شفافیت در شرایط، از اختلافات جلوگیری می‌کند. برای اطمینان، قرارداد را کتبی تنظیم کنید و با وکیل مشورت کنید. اطلاعات بیشتر را از وب‌سایت قوه قضاییه (www.eadl.ir) یا دفاتر اسناد رسمی استعلام کنید.