شکایت از همسر به دلیل ترک زندگی مشترک: مراحل و مدارک لازم در ایران ۱۴۰۴

ترک زندگی مشترک توسط همسر، مانند زمانی که یکی از طرفین (معمولاً زوج) بدون دلیل موجه خانه را ترک کرده و برای مدت طولانی (مثلاً چند ماه) غایب است، می‌تواند مصداق ترک نفقه یا عدم تمکین باشد. در ایران، بر اساس قانون مدنی (مصوب ۱۳۱۴) و قانون حمایت خانواده (مصوب ۱۳۹۱)، این رفتار می‌تواند زمینه‌ساز دعوای کیفری (ترک نفقه) یا حقوقی (الزام به تمکین یا طلاق) باشد. این مقاله، مانند یک کتاب راهنما، با زبانی ساده و روان، تعریف ترک زندگی مشترک، شرایط شکایت، مراحل، مدارک لازم، نمونه دادخواست، چالش‌ها، و نکات حقوقی را در سال ۱۴۰۴ توضیح می‌دهد تا حتی بدون دانش حقوقی، موضوع را درک کنید. اگر همسرتان خانه را ترک کرده و قصد شکایت دارید، این راهنما و مشاوره حقوقی به شما کمک می‌کند.

فهرست مطالب

• تعریف ترک زندگی مشترک و مبنای قانونی
• شرایط شکایت از همسر به دلیل ترک زندگی مشترک
• مدارک لازم برای شکایت
• مراحل شکایت از همسر به دلیل ترک زندگی مشترک
• نمونه دادخواست شکایت کیفری ترک نفقه
• چالش‌ها و راه‌حل‌ها
• نکات حقوقی کلیدی
• نتیجه‌گیری

تعریف ترک زندگی مشترک و مبنای قانونی

ترک زندگی مشترک به معنای غیبت طولانی‌مدت یکی از زوجین (معمولاً زوج) از منزل مشترک بدون دلیل موجه (مانند بیماری، سفر کاری ضروری، یا حبس) است که می‌تواند مصداق ترک نفقه یا عدم تمکین باشد:

• ترک نفقه (زوج): طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، نفقه شامل تأمین مسکن، خوراک، پوشاک، و هزینه‌های زندگی زوجه است. ترک زندگی مشترک و عدم پرداخت نفقه توسط زوج می‌تواند جرم کیفری باشد (ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده).
• عدم تمکین (زوجه): اگر زوجه بدون دلیل موجه (مانند خطر جانی یا عدم تأمین نفقه) خانه را ترک کند، ممکن است مشمول دعوای الزام به تمکین شود (ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی).
• پیامدهای ترک: ترک طولانی‌مدت می‌تواند به دعوای طلاق، مطالبه نفقه معوقه، یا حتی عسر و حرج (سختی غیرقابل‌تحمل) منجر شود.

برای مثال، در پرونده‌ای در سال ۱۴۰۳ در تهران، زوجه به دلیل ترک ۶ ماهه زوج و عدم پرداخت نفقه، شکایت کیفری ثبت کرد و زوج به حبس محکوم شد.

شرایط شکایت از همسر به دلیل ترک زندگی مشترک

الف) شکایت کیفری (ترک نفقه)

برای شکایت کیفری علیه زوج به دلیل ترک نفقه، شرایط زیر لازم است:

1. وجود عقد دائم: نفقه در ازدواج موقت الزامی نیست، مگر شرط شده باشد.
2. عدم پرداخت نفقه: زوج باید نفقه زوجه را برای حداقل ۶ ماه پرداخت نکرده باشد.
3. ترک عمدی: زوج بدون دلیل موجه (مانند بیماری یا حبس) خانه را ترک کرده باشد.
4. اثبات تمکین زوجه: زوجه باید ثابت کند که در منزل مشترک حاضر بوده و تمکین کرده است.

مجازات: طبق ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده، ترک نفقه جرم تعزیری درجه ۶ بوده و مجازات آن ۶ ماه تا ۲ سال حبس است.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

ب) دعوای حقوقی (مطالبه نفقه یا الزام به تمکین)

• مطالبه نفقه معوقه: زوجه می‌تواند نفقه معوقه را از طریق دادخواست حقوقی مطالبه کند (ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی).
• الزام به تمکین: زوج می‌تواند علیه زوجه‌ای که بدون دلیل موجه خانه را ترک کرده، دعوای الزام به تمکین مطرح کند.
• طلاق به دلیل عسر و حرج: ترک طولانی‌مدت زوج می‌تواند مصداق عسر و حرج باشد و به زوجه حق طلاق بدهد (ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی).
  

  برای دریافت مشاوره فوری، شماره موبایل خود را وارد نمایید.

  ثبت درخواست مشاوره

مدارک لازم برای شکایت

1. مدارک هویتی: کپی شناسنامه و کارت ملی شاکی.
2. سند ازدواج: کپی عقدنامه برای اثبات رابطه زوجیت.
3. شواهد ترک: پیامک‌ها، مکاتبات، یا شهادت‌نامه شاهدان که غیبت همسر را تأیید کند.
4. مدارک تمکین (برای زوجه): مدارکی که نشان دهد زوجه در منزل مشترک حاضر بوده (مانند قبوض منزل یا شهادت همسایگان).
5. مدارک مالی (برای نفقه): فیش‌های بانکی یا اسنادی که عدم پرداخت نفقه را نشان دهد.
6. فیش هزینه دادرسی: حدود ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون ریال در سال ۱۴۰۴.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مراحل شکایت از همسر به دلیل ترک زندگی مشترک

۱. جمع‌آوری مدارک

• جمع‌آوری مدارک هویتی، عقدنامه، و شواهد ترک یا عدم پرداخت نفقه.
• دریافت شهادت‌نامه از شاهدان (مانند همسایگان یا اقوام).

۲. ثبت شکایت

• شکایت کیفری (ترک نفقه): ثبت در دادسرای عمومی و انقلاب از طریق سامانه ثنا (sana.adliran.ir) یا دفاتر خدمات قضایی.
• دعوای حقوقی (نفقه/تمکین/طلاق): ثبت دادخواست در دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف (برای مبالغ زیر ۵۰۰ میلیون ریال).

۳. رسیدگی قضایی

• دادسرا (شکایت کیفری): بازپرس شواهد را بررسی کرده و در صورت اثبات جرم، کیفرخواست صادر می‌شود.
• دادگاه خانواده (دعوای حقوقی): قاضی با بررسی مدارک و شهادت‌ها، رأی به پرداخت نفقه، الزام به تمکین، یا طلاق صادر می‌کند.

۴. اجرای رأی

• ترک نفقه: حبس زوج یا توقیف اموال برای پرداخت نفقه.
• نفقه معوقه: توقیف اموال یا حساب بانکی زوج.
• طلاق یا تمکین: اجرای رأی طلاق یا الزام به بازگشت به منزل مشترک.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

نمونه دادخواست شکایت کیفری ترک نفقه

بسمه تعالی
دادخواست شکایت کیفری ترک نفقه
به: دادسرای عمومی و انقلاب [نام شهر]

مشخصات شاکی:
نام و نام خانوادگی: [نام زوجه]
کد ملی: [کد ملی]
آدرس: [آدرس دقیق، شامل کد پستی]

مشخصات متهم:
نام و نام خانوادگی: [نام زوج]
کد ملی: [کد ملی یا نامعلوم]
آدرس: [آدرس دقیق یا نامعلوم]

موضوع: شکایت کیفری به دلیل ترک نفقه، با استناد به ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده

شرح شکایت:
احتراماً، اینجانب [نام زوجه]، همسر دائمی [نام زوج] به موجب عقدنامه شماره [شماره عقدنامه]، به استحضار می‌رسانم که متهم از تاریخ [تاریخ ترک] بدون دلیل موجه منزل مشترک را ترک کرده و نفقه اینجانب را پرداخت نکرده است. مدارک پیوست شامل [عقدنامه، شهادت‌نامه، پیامک‌ها] تمکین اینجانب و ترک غیرموجه متهم را تأیید می‌کند. لذا، با استناد به ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده، تقاضای رسیدگی به جرم ترک نفقه و مجازات متهم را دارم.

خواسته:

1. رسیدگی به جرم ترک نفقه و مجازات متهم.
2. مطالبه نفقه معوقه به مبلغ [مبلغ].
3. پرداخت هزینه دادرسی و حق‌الوکاله وکیل.

مدارک پیوست:

1. کپی مدارک هویتی.
2. کپی عقدنامه.
3. شهادت‌نامه شاهدان یا شواهد ترک (مانند پیامک).
4. فیش هزینه دادرسی.

امضا و تاریخ: [امضا و اثر انگشت]، [تاریخ، مثلاً ۲۰/۰۵/۱۴۰۴]

توجه: این نمونه کلی است و باید با مشورت وکیل تنظیم شود.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

چالش‌ها و راه‌حل‌ها

1. عدم اثبات ترک یا تمکین:

   • علت: کمبود مدارک یا شهادت معتبر.
   • راه‌حل: جمع‌آوری شواهد قوی مانند پیامک‌ها، شهادت همسایگان، یا قبوض منزل.

2. ادعای دلیل موجه توسط همسر:

   • علت: زوج ادعا کند به دلیل بیماری یا سفر کاری غایب بوده است.
   • راه‌حل: اثبات عدم موجه بودن دلیل با مدارک (مانند استعلام از محل کار).

3. فشار خانوادگی یا اجتماعی:

   • علت: حساسیت موضوع و تأثیر بر روابط خانوادگی.
   • راه‌حل: حفظ محرمانگی پرونده و مشاوره با وکیل.

4. مشکلات سامانه ثنا:

   • علت: خطای ثبت یا تأخیر در به‌روزرسانی.
   • راه‌حل: مراجعه به دفاتر خدمات قضایی برای ثبت حضوری.
     

     برای دریافت مشاوره فوری، شماره موبایل خود را وارد نمایید.

     ثبت درخواست مشاوره

نکات حقوقی کلیدی

1. جنبه کیفری و حقوقی: ترک نفقه هم جرم کیفری (حبس) و هم دعوای حقوقی (مطالبه نفقه) دارد.
2. مشاوره حقوقی: وکیل متخصص می‌تواند شانس موفقیت در شکایت را افزایش دهد.
3. محرمانگی: از افشای جزئیات پرونده برای حفظ آبروی طرفین خودداری کنید.
4. سامانه ثنا: برای ثبت شکایت و پیگیری، ازadliran.ir استفاده کنید.
5. هزینه‌ها: هزینه دادرسی حدود ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون ریال در سال ۱۴۰۴ است.
6. عسر و حرج: ترک طولانی‌مدت زوج می‌تواند به طلاق به دلیل عسر و حرج منجر شود.

نتیجه‌گیری

ترک زندگی مشترک توسط همسر می‌تواند مصداق ترک نفقه یا عدم تمکین باشد و پیامدهای کیفری (حبس) یا حقوقی (نفقه، طلاق) داشته باشد. ارائه مدارک معتبر مانند عقدنامه، شهادت‌نامه، و شواهد ترک برای موفقیت در شکایت ضروری است. ثبت شکایت در سامانه ثنا (sana.adliran.ir) و مشاوره حقوقی فرآیند را ساده‌تر کرده و از حقوق شما دفاع می‌کند. اگر همسرتان خانه را ترک کرده، همین حالا با وکیل متخصص تماس بگیرید.