جملات خطرناک در متن قراردادها؛ عباراتی که می‌توانند شما را متضرر کنند

بسیاری از افراد در معاملات روزمره، از خرید و فروش ملک و خودرو گرفته تا قراردادهای کاری یا مشارکت، بدون آگاهی دقیق از مفاهیم حقوقی، اقدام به امضای قرارداد می‌کنند. غافل از اینکه برخی عبارات به ظاهر ساده، می‌توانند آثار حقوقی سنگین و جبران‌ناپذیری داشته باشند.
عدم دریافت مشاوره حقوقی پیش از امضای قرارداد، یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز اختلافات، طرح دعاوی و از دست رفتن حقوق افراد است. در این مقاله به بررسی خطرناک‌ترین جملات رایج در قراردادها می‌پردازیم؛ عباراتی که دانستن معنای واقعی آن‌ها می‌تواند از خسارت‌های جدی مالی و حقوقی جلوگیری کند.

فهرست مطالب

• ۱. اسقاط کافه خیارات حتی خیار غبن فاحش
• ۲. عبارت «مورد معامله عیناً به رؤیت خریدار رسید»
• ۳. عبارت «در صورت عدم انجام تعهد، معامله منفسخ می‌گردد»
• ۴. عبارت «فروشنده در قبال مدعیان دیگر مسئولیتی ندارد»
• ۵. تعیین وجه التزام سنگین یا مبهم
• نتیجه‌گیری

۱. اسقاط کافه خیارات حتی خیار غبن فاحش

مفهوم حقوقی

«خیار» به معنای اختیار فسخ قرارداد است. زمانی که در قرارداد نوشته می‌شود:
«اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن فاحش»
یعنی طرفین، حق برهم زدن قرارداد را حتی در صورت فریب‌خوردن شدید نیز از خود سلب کرده‌اند.

خطرات این عبارت

• اگر معامله با قیمت بسیار بالاتر یا پایین‌تر از ارزش واقعی انجام شود، امکان فسخ وجود نخواهد داشت.
• حتی اثبات ضرر فاحش نیز کمکی به فسخ قرارداد نمی‌کند.
• راه‌های قانونی اعتراض عملاً مسدود می‌شود.

مثال کاربردی

فردی ملکی را به قیمت بسیار پایین‌تر از ارزش واقعی می‌فروشد و بعداً متوجه اشتباه خود می‌شود؛ اما به دلیل وجود این بند، امکان فسخ معامله را از دست می‌دهد.

توصیه حقوقی

در صورت عدم آگاهی کامل، هرگز چنین بندی را بدون قید و شرط امضا نکنید یا از وکیل بخواهید محدودیت‌هایی برای آن در نظر بگیرد.

۲. عبارت «مورد معامله عیناً به رؤیت خریدار رسید»

مفهوم حقوقی

این جمله به معنای آن است که خریدار وضعیت ظاهری و حقوقی مورد معامله را دیده و پذیرفته است.

خطرات احتمالی

• فروشنده مسئول عیوب ظاهری یا حتی برخی عیوب پنهان شناخته نمی‌شود.
• خریدار در آینده نمی‌تواند به بهانه نقص یا ایراد، ادعایی مطرح کند.

مثال

پس از خرید ملک، خریدار متوجه مشکل اساسی در تأسیسات می‌شود، اما فروشنده با استناد به این بند، مسئولیتی نمی‌پذیرد.

توصیه حقوقی

قبل از امضا، بازدید کارشناسی انجام دهید و در صورت امکان، شرط ضمانت سلامت مورد معامله را در قرارداد درج کنید.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

۳. عبارت «در صورت عدم انجام تعهد، معامله منفسخ می‌گردد»

مفهوم حقوقی

انفساخ به معنای انحلال خودکار قرارداد بدون نیاز به رأی دادگاه است.

خطرات احتمالی

• طرف مقابل می‌تواند با ادعای تخلف جزئی، قرارداد را منحل کند.
• امکان سوءاستفاده برای خروج یک‌طرفه از قرارداد فراهم می‌شود.

مثال

خریدار چند روز در پرداخت تأخیر دارد و فروشنده به استناد این بند، قرارداد را منفسخ اعلام می‌کند.

توصیه حقوقی

حتماً شرط «مهلت جبران تخلف» یا امکان اخطار کتبی قبل از انفساخ را در قرارداد بگنجانید.

۴. عبارت «فروشنده در قبال مدعیان دیگر مسئولیتی ندارد»

مفهوم حقوقی

این جمله فروشنده را از مسئولیت در برابر اشخاص ثالث (مانند طلبکاران یا مدعیان مالکیت) مبرا می‌کند.

خطرات احتمالی

• اگر شخص دیگری نسبت به مال ادعای مالکیت داشته باشد، خریدار متضرر می‌شود.
• امکان ابطال معامله یا توقیف مال وجود دارد.

توصیه حقوقی

همواره شرط «ضمان درک» را در قرارداد لحاظ کنید تا فروشنده مسئول مشکلات حقوقی احتمالی باشد.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

۵. تعیین وجه التزام سنگین یا مبهم

مفهوم حقوقی

وجه التزام مبلغی است که در صورت تخلف از قرارداد باید پرداخت شود.

خطرات احتمالی

• تعیین مبالغ غیرمنطقی و سنگین می‌تواند خسارات مالی شدید ایجاد کند.
• ابهام در شرایط تحقق وجه التزام، زمینه سوءاستفاده را فراهم می‌کند.

مثال

در قراردادی قید می‌شود: «در صورت تأخیر، روزانه مبلغ بالایی به عنوان خسارت پرداخت شود» بدون سقف یا معیار مشخص.

توصیه حقوقی

میزان وجه التزام باید معقول، شفاف و متناسب با ارزش قرارداد باشد.

نتیجه‌گیری

بسیاری از اختلافات حقوقی ناشی از ناآگاهی نسبت به مفاد قراردادهاست. جملات به ظاهر ساده می‌توانند آثار سنگین و جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشند. پیش از امضای هر قرارداد، بررسی دقیق مفاد آن و دریافت مشاوره حقوقی تخصصی نه‌تنها یک انتخاب هوشمندانه، بلکه ضرورتی انکارناپذیر است. پیشگیری حقوقی، همواره کم‌هزینه‌تر از پیگیری قضایی خواهد بود.