آیا مخدوش کردن پلاک خودرو جرم است؟ + مجازات، پیگیری و نکات قانونی

پلاک خودرو یکی از مهم‌ترین ابزارهای شناسایی وسیله نقلیه است و نقش مستقیم در تأمین نظم، امنیت و اجرای قوانین دارد. با این حال، بسیاری از رانندگان هنوز نمی‌دانند که هرگونه تغییر، پوشاندن، مخفی‌کردن یا دستکاری پلاک خودرو یک جرم سنگین و قابل تعقیب کیفری است. در چنین مواردی، استفاده از مشاوره حقوقی می‌تواند از بروز مشکلات جدی و سوء‌تفاهم‌های قانونی جلوگیری کند.
در ادامه، به‌صورت کاملاً تخصصی توضیح می‌دهیم که مخدوش کردن پلاک دقیقاً چه معنایی دارد، چه مجازاتی دارد و چگونه می‌توان از آن شکایت کرد.

فهرست مطالب

• بخش اول: مخدوش کردن پلاک خودرو یعنی چه؟
• بخش دوم: آیا مخدوش کردن پلاک خودرو جرم است؟
• بخش سوم: مجازات مخدوش کردن یا پنهان کردن پلاک خودرو
• بخش چهارم: چه اقداماتی مصداق جرم محسوب می‌شود؟
• بخش پنجم: تفاوت مخدوش کردن پلاک با معیوب شدن اتفاقی
• بخش ششم: شیوه شکایت از مخدوش کردن پلاک
• بخش هفتم: توصیه‌های حقوقی برای رانندگان
• جمع‌بندی

بخش اول: مخدوش کردن پلاک خودرو یعنی چه؟

از نظر قانونی، هر اقدامی که موجب تغییر اطلاعات پلاک، نامفهوم شدن شماره‌ها، یا غیرقابل تشخیص شدن پلاک شود، مخدوش کردن پلاک محسوب می‌شود.

انواع رفتارهای مجرمانه در این حوزه:

• مخدوش کردن: ایجاد خط و خش، رنگ‌پاشی، گل‌مالی عمدی، پوشاندن بخشی از اعداد و حروف.
• پوشاندن: قراردادن چسب، مقوا، برچسب دودی، پارچه، اسپری یا هر وسیله‌ای برای جلوگیری از دیده شدن شماره.
• تغییر دادن: اصلاح یا دستکاری اعداد و حروف به‌طوری که شماره واقعی خوانده نشود.
• دستکاری: خم کردن، صاف‌کردن، داغ‌کردن، یا تغییر زاویه پلاک.
• مخفی کردن: حذف کامل پلاک، باز کردن پیچ‌ها یا نصب پلاک در محل غیرقانونی.

بخش دوم: آیا مخدوش کردن پلاک خودرو جرم است؟

بله. طبق ماده ۷۲۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات):

«هرکس در شماره یا پلاک وسایل نقلیه موتوری زمینی، آبی یا ریلی تغییر دهد یا پلاک وسیله نقلیه دیگری را به آن نصب کند یا پلاک را مخفی نماید، علاوه بر ضبط وسیله، به حبس یا جزای نقدی محکوم می‌شود.»

نکات مهم:

• این جرم عمدی است؛ یعنی فرد باید آگاهانه اقدام به این عمل کرده باشد.
• حتی اگر شخص قصد ارتکاب جرم دیگری هم نداشته باشد (مثل فرار از جریمه)، باز هم عمل او جرم مستقل محسوب می‌شود.
• این کار از تخلفات ساده راهنمایی و رانندگی نیست؛ جرم کیفری است و سوءسابقه ایجاد می‌کند.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

بخش سوم: مجازات مخدوش کردن یا پنهان کردن پلاک خودرو

طبق ماده ۷۲۰ و مقررات راهنمایی و رانندگی، مجازات شامل:

1. حبس

بین ۹۱ روز تا ۶ ماه بسته به نوع عمل و شدت آن.

2. جزای نقدی

معمولاً از ۵۰۰ هزار تا چند میلیون تومان (متناسب با رأی قاضی و اصلاحات سالانه قانون).

3. ضبط ابزار و تجهیزات جرم

اگر از ابزار خاصی برای تغییر پلاک استفاده شده باشد، ضبط می‌شود.

4. تشدید مجازات

اگر مخدوش کردن پلاک برای یکی از موارد زیر باشد، مجازات سنگین‌تر خواهد بود:

• فرار از جریمه یا دوربین‌های راهنمایی‌ و رانندگی
• ارتکاب جرم دیگر (مثل سرقت، قاچاق، مزاحمت خیابانی)
• نصب پلاک خودرو دیگر برای فریب مأموران

بخش چهارم: چه اقداماتی مصداق جرم محسوب می‌شود؟

نمونه‌های کاربردی کاملاً واقعی:

• پوشاندن پلاک با گل، برف، چسب یا اسپری سیاه
• زدن برچسب دودی روی پلاک عقب
• دستکاری یکی از اعداد مثل تبدیل ۱ به ۷
• نصب پلاک یک خودرو دیگر روی خودرو خود
• خم کردن یا کج‌کردن پلاک برای خوانده نشدن توسط دوربین
• باز کردن پلاک و حرکت بدون پلاک
• استفاده از قاب پلاک غیراستاندارد که باعث عدم خوانایی می‌شود

تمام موارد بالا جرم‌اند، نه تخلف!

بخش پنجم: تفاوت مخدوش کردن پلاک با معیوب شدن اتفاقی

گاهی شماره پلاک به دلیل عوامل طبیعی یا غیرعمدی مخدوش می‌شود که جرم محسوب نمی‌شود؛ مثل:

• پاشیدن گل و لای در جاده
• شکستگی پلاک بر اثر ضربه یا تصادف
• پوشیده شدن موقت به دلیل شرایط آب‌وهوایی

اما شرط مهم:

به محض اطلاع، مالک موظف است سریعا نقص را برطرف کند.
اگر عمداً رفع نقص را به تأخیر بیندازد، ممکن است به‌عنوان تقصیر یا سوءنیت تلقی شود.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

بخش ششم: شیوه شکایت از مخدوش کردن پلاک

اگر با خودرویی مواجه شدید که پلاکش مخدوش است یا تغییر داده شده، می‌توانید شکایت یا گزارش ثبت کنید.

۱. گزارش به پلیس راهور

از طریق شماره ۱۱۰ یا مراجعه حضوری به پلیس راهور.

۲. ثبت گزارش در سامانه‌های الکترونیکی

• سامانه «پلیس من»
• سامانه تخلفات راهور

۳. ارائه مستندات

فیلم، عکس، یا شماره پلاک ثبت‌شده توسط دوربین‌ها.

۴. سیر رسیدگی

پرونده به دادسرا ارجاع شده، خودرو توقیف و مالک یا راننده برای توضیح احضار می‌شود.

بخش هفتم: توصیه‌های حقوقی برای رانندگان

• قبل از حرکت، وضعیت پلاک خودرو را بررسی کنید.
• مسئولیت اصلی با مالک خودرو است، حتی اگر فرد دیگری رانندگی کند.
• اگر پلاک بدون اطلاع شما مخدوش شده یا افتاده، سریع پیگیری کنید.
• در صورت بازداشت یا اتهام اشتباه، ارائه مدارک و مشاوره حقوقی می‌تواند از شما دفاع کند.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

جمع‌بندی

مخدوش کردن، تغییر دادن یا پنهان کردن پلاک خودرو یکی از جرایم کیفری جدی است که می‌تواند برای راننده سوءسابقه، حبس، جریمه و توقیف خودرو به‌دنبال داشته باشد.
برای فهم دقیق‌تر شرایط قانونی و نحوه دفاع در پرونده‌های مرتبط، دریافت مشاوره حقوقی ضروری است.