راهنمای جامع استفاده از سامانه صیاد برای ثبت و استعلام چک صیادی | سال ۱۴۰۴

سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته‌چک) توسط بانک مرکزی ایران برای افزایش امنیت معاملات چک و کاهش چک‌های برگشتی طراحی شده است. این سامانه امکان ثبت، استعلام، تأیید، و انتقال چک‌های صیادی را فراهم می‌کند. چک‌های صیادی، که از سال ۱۴۰۰ اجباری شدند، با رنگ بنفش و شناسه ۱۶ رقمی منحصربه‌فرد مشخص می‌شوند. در سال ۱۴۰۴، با گسترش استفاده از این سامانه، آگاهی از نحوه کار با آن برای صادرکنندگان و دریافت‌کنندگان چک ضروری است. مشاوره حقوقی می‌تواند به شما کمک کند تا از مشکلات قانونی در معاملات چک جلوگیری کنید. در این مقاله، با زبانی ساده و روان، مراحل استفاده از سامانه صیاد، مدارک لازم، و نکات کلیدی را توضیح می‌دهیم.

فهرست مطالب

• سامانه صیاد چیست؟
• ویژگی‌های چک صیادی
• مراحل ثبت چک صیادی در سامانه صیاد
• مراحل تأیید چک صیادی
• مراحل استعلام چک صیادی
• مراحل انتقال چک صیادی
• مدارک و اطلاعات لازم
• نکات کلیدی در استفاده از سامانه صیاد
• مشکلات رایج و راه‌حل‌ها
• جمع‌بندی

سامانه صیاد چیست؟

تعریف و هدف سامانه صیاد

سامانه صیاد، سیستمی یکپارچه تحت نظارت بانک مرکزی است که فرآیند صدور، ثبت، تأیید، استعلام، و انتقال چک‌های صیادی را مدیریت می‌کند. طبق ماده ۶ قانون جدید صدور چک (مصوب ۱۳۹۷)، تمام چک‌های جدید باید در این سامانه ثبت شوند تا معتبر باشند. هدف این سامانه کاهش چک‌های بلامحل، افزایش شفافیت، و اعتبارسنجی صادرکنندگان چک است. چک‌های صیادی با ویژگی‌های ظاهری مانند رنگ بنفش، شناسه ۱۶ رقمی، و عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» قابل شناسایی هستند.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

ویژگی‌های چک صیادی

• شناسه ۱۶ رقمی: در بالای چک (کنار بارکد) برای ثبت و استعلام.
• رنگ بنفش: ظاهر یکسان در تمام بانک‌ها.
• امنیت بالا: شماره سریال چک زیر نور فرابنفش تغییر رنگ می‌دهد.
• عدم امکان صدور در وجه حامل: نام ذینفع باید در سامانه ثبت شود.
• الزام ثبت: بدون ثبت در سامانه صیاد، چک فاقد اعتبار است.

مثال: در سال ۱۴۰۴، تاجری در تهران با استعلام چک صیادی در سامانه، از خوش‌حسابی صادرکننده مطمئن شد و معامله را انجام داد.

مراحل ثبت چک صیادی در سامانه صیاد

برای ثبت چک صیادی، صادرکننده باید اطلاعات چک را در سامانه ثبت کند. مراحل زیر را دنبال کنید:

۱. دسترسی به سامانه صیاد

• از طریق اپلیکیشن‌های معتبر: مانند آپ، تاپ، ساد۲۴، یا همراه‌بانک (مانند بانک ملی، سپه، یا ملت).
• از طریق اینترنت‌بانک: وب‌سایت بانک صادرکننده (مانند sayad.bmi.ir برای بانک ملی).
• از طریق پیامک: برای افرادی بدون دسترسی به اینترنت، با ارسال پیامک به شماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱.
• از طریق شعب بانک: با مراجعه حضوری به بانک صادرکننده چک.

۲. احراز هویت

• وارد سامانه شوید (با کد ملی، شماره موبایل، یا اطلاعات کارت بانکی).
• برای اپلیکیشن‌ها، اطلاعات کارت بانکی (شماره کارت، CVV2، تاریخ انقضا) و رمز پویا را وارد کنید.
• برای پیامک، کد ملی و شماره موبایل ثبت‌شده به نام صادرکننده لازم است.
  

  برای دریافت مشاوره فوری، شماره موبایل خود را وارد نمایید.

  ثبت درخواست مشاوره

۳. ثبت اطلاعات چک

• شناسه ۱۶ رقمی چک: در بالای چک درج شده است.
• تاریخ سررسید: تاریخ دقیق وصول چک.
• مبلغ چک: به ریال (برای پیامک، کمتر از ۱۵ میلیون تومان).
• مشخصات گیرنده: کد ملی و نام گیرنده.
• شرح چک (بابت): توضیح دلیل صدور چک (مانند خرید کالا).
• اطلاعات را بررسی و تأیید کنید تا کد رهگیری دریافت شود.

۴. تحویل چک به گیرنده

پس از ثبت، چک را به گیرنده تحویل دهید. گیرنده باید اطلاعات را در سامانه تأیید کند.

مثال: صادرکننده‌ای در شیراز با اپلیکیشن تاپ، چک صیادی را ثبت کرد و کد رهگیری را به گیرنده ارائه داد.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مراحل تأیید چک صیادی

گیرنده چک باید اطلاعات ثبت‌شده را تأیید کند تا چک معتبر شود. مراحل تأیید:

1. ورود به سامانه صیاد: از طریق اپلیکیشن (مانند آپ یا ساد۲۴)، اینترنت‌بانک، یا پیامک (۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱).
2. احراز هویت: با کد ملی و اطلاعات کارت بانکی گیرنده.
3. وارد کردن شناسه ۱۶ رقمی: اطلاعات چک (مبلغ، تاریخ، و شرح) نمایش داده می‌شود.
4. تأیید یا رد چک: اگر اطلاعات با برگه چک مطابقت دارد، تأیید کنید؛ در غیر این صورت، رد کنید و چک را به صادرکننده بازگردانید. برای پیامک، کد دستوری *۶*۱# را به ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ ارسال کنید.

مثال: گیرنده‌ای در مشهد با اپلیکیشن ساد۲۴، چک را تأیید کرد و از اعتبار آن مطمئن شد.

مراحل استعلام چک صیادی

برای بررسی اعتبار چک یا خوش‌حسابی صادرکننده، مراحل زیر را انجام دهید:

1. ورود به سامانه صیاد:
   • از طریق وب‌سایت بانک مرکزی (ir، بخش نظام‌های پرداخت و زیرساخت، گزینه استعلام چک صیادی).
   • از طریق اپلیکیشن‌های معتبر (مانند تاپ، آپ، یا ساد۲۴).
   • از طریق پیامک: ارسال کد *۱*۱*شناسه ۱۶ رقمی# به شماره ۷۰۱۷۰۱.
2. وارد کردن شناسه ۱۶ رقمی: در کادر مربوطه درج کنید.
3. بررسی نتیجه: اطلاعات چک (وضعیت اعتباری، تعداد چک‌های برگشتی، و ثبت یا عدم ثبت) نمایش داده می‌شود. رنگ‌های وضعیت (سبز، زرد، قرمز) نشان‌دهنده اعتبار صادرکننده است.

مثال: تاجری در تبریز با استعلام پیامکی، متوجه شد صادرکننده چک سابقه چک برگشتی دارد و از معامله منصرف شد.

مراحل انتقال چک صیادی

برای انتقال چک به شخص دیگر:

1. ورود به سامانه صیاد: از طریق اپلیکیشن، اینترنت‌بانک، یا پیامک.
2. احراز هویت: با اطلاعات کارت بانکی یا کد ملی.
3. وارد کردن شناسه ۱۶ رقمی: اطلاعات چک نمایش داده می‌شود.
4. ثبت اطلاعات گیرنده جدید: کد ملی و نام گیرنده جدید را وارد کنید.
5. تأیید انتقال: گیرنده جدید باید اطلاعات را تأیید کند. برای پیامک، کد دستوری *۷*کدملی انتقال‌دهنده*شناسه صیاد*کدملی گیرنده# را به ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ ارسال کنید.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مدارک و اطلاعات لازم

• شناسه ۱۶ رقمی چک: در بالای چک.
• کد ملی: برای صادرکننده و گیرنده.
• اطلاعات کارت بانکی: شماره کارت، CVV2، تاریخ انقضا، و رمز پویا.
• شماره موبایل فعال: ثبت‌شده به نام صادرکننده یا گیرنده.
• مشخصات چک: تاریخ سررسید، مبلغ، و شرح.
  

  برای دریافت مشاوره فوری، شماره موبایل خود را وارد نمایید.

  ثبت درخواست مشاوره

نکات کلیدی در استفاده از سامانه صیاد

• الزام ثبت: بدون ثبت در سامانه صیاد، چک فاقد اعتبار قانونی است و بانک وجه آن را پرداخت نمی‌کند.
• استعلام پیش از معامله: همیشه قبل از دریافت چک، اعتبار صادرکننده را بررسی کنید.
• عدم پشت‌نویسی: پشت‌نویسی چک صیادی غیرقانونی است؛ انتقال باید در سامانه ثبت شود.
• محدودیت پیامک: هر شماره موبایل روزانه تا ۴ بار می‌تواند استعلام کند.
• مشاوره حقوقی: در صورت بروز اختلاف (مانند چک برگشتی)، با وکیل مشورت کنید.
• بررسی خطاها: در صورت خطا (مانند خطای ۸۱۷)، با پشتیبانی بانک یا شماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ تماس بگیرید.

مثال: شرکتی در تهران به دلیل عدم ثبت چک در سامانه صیاد، نتوانست وجه چک را وصول کند و با مشاوره حقوقی مشکل را حل کرد.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مشکلات رایج و راه‌حل‌ها

۱. خطای ثبت (مانند خطای ۸۱۷)

• علت: اطلاعات نادرست یا نقص فنی.
• راه‌حل: اطلاعات را بازبینی کنید یا با پشتیبانی بانک تماس بگیرید.

۲. عدم تأیید چک توسط گیرنده

• علت: مغایرت اطلاعات یا عدم آگاهی گیرنده.
• راه‌حل: اطلاعات چک را با گیرنده هماهنگ کنید یا به بانک مراجعه کنید.

۳. محدودیت استعلام پیامکی

• علت: بیش از ۴ استعلام روزانه.
• راه‌حل: از اپلیکیشن یا اینترنت‌بانک استفاده کنید.
  

  برای دریافت مشاوره فوری، شماره موبایل خود را وارد نمایید.

  ثبت درخواست مشاوره

جمع‌بندی

سامانه صیاد ابزاری کارآمد برای مدیریت چک‌های صیادی است که با ثبت، تأیید، استعلام، و انتقال چک، امنیت معاملات را افزایش می‌دهد. با استفاده از اپلیکیشن‌های معتبر (مانند تاپ، آپ، ساد۲۴)، اینترنت‌بانک، یا پیامک (۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ و ۷۰۱۷۰۱)، می‌توانید فرآیندها را به‌راحتی انجام دهید. ثبت دقیق اطلاعات، استعلام پیش از معامله، و رعایت قوانین (مانند عدم پشت‌نویسی) از مشکلات قانونی جلوگیری می‌کند. مشاوره حقوقی می‌تواند در صورت بروز اختلاف یا چک برگشتی، راهگشا باشد. برای اطمینان از انجام صحیح فرآیندها، از منابع معتبر یا وکیل متخصص کمک بگیرید.