شرایط و مراحل صدور پروانه کار اتباع خارجی در ایران ۱۴۰۴

با افزایش تعاملات اقتصادی و مهاجرت نیروی کار از کشورهای همسایه به ایران، حضور اتباع خارجی در بازار کار کشور به‌ویژه در بخش‌های ساختمانی، خدماتی و کشاورزی افزایش یافته است. اما اشتغال این افراد بدون داشتن پروانه کار قانونی، طبق قانون کار ایران، ممنوع است و می‌تواند برای کارفرما و کارگر تبعات حقوقی و کیفری داشته باشد.

مطابق قوانین جاری، اتباع خارجی تنها در صورتی مجاز به کار در ایران هستند که اقامت قانونی، پیشنهاد شغلی معتبر و مجوز اشتغال از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دریافت کرده باشند. با توجه به تغییرات مقررات در سال ۱۴۰۴، آگاهی از شرایط جدید صدور پروانه کار و استفاده از مشاوره حقوقی تخصصی پیش از هر اقدام، اهمیت دوچندان یافته است.

فهرست مطالب

• مبنای قانونی صدور پروانه کار اتباع خارجی
• شرایط عمومی دریافت پروانه کار اتباع خارجی در سال ۱۴۰۴
• مدارک لازم برای صدور پروانه کار
• مراحل صدور پروانه کار اتباع خارجی در ایران (به‌روزرسانی ۱۴۰۴)
• تمدید، ابطال یا تغییر پروانه کار
• مجازات اشتغال غیرقانونی اتباع خارجی
• نقش مشاوره حقوقی در امور اتباع خارجی
• جمع‌بندی

مبنای قانونی صدور پروانه کار اتباع خارجی

پروانه کار اتباع خارجی بر اساس مواد ۱۲۰ تا ۱۲۹ قانون کار و آیین‌نامه‌های اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صادر می‌شود. در این مواد، شرایط، محدودیت‌ها و روند بررسی درخواست‌های کار اتباع به تفصیل مشخص شده است.

بر اساس ماده ۱۲۱ قانون کار، اتباع بیگانه نمی‌توانند در ایران مشغول به کار شوند، مگر اینکه:

1. دارای پروانه کار معتبر باشند،
2. از مجوز اقامت قانونی برخوردار باشند،
3. و مهارت شغلی آن‌ها مورد نیاز کشور باشد.

هدف این مقررات، جلوگیری از اشتغال غیرمجاز و ایجاد نظم در بازار کار است؛ نه محدودسازی حضور اتباع، بلکه تنظیم آن در چارچوب قانون.

شرایط عمومی دریافت پروانه کار اتباع خارجی در سال ۱۴۰۴

برای صدور مجوز کار اتباع خارجی، چند شرط اساسی در نظر گرفته شده است که باید هم از سوی کارفرما و هم از سوی تبعه رعایت شود.

اتباع خارجی باید اقامت قانونی در ایران داشته باشند؛ یعنی یا دارای گذرنامه معتبر، کارت اقامت، یا کارت آمایش صادره از اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی باشند.

همچنین باید از یک کارفرمای ایرانی پیشنهاد شغلی معتبر داشته باشند. در غیر این صورت امکان درخواست پروانه کار وجود ندارد.
وزارت کار موظف است بررسی کند که برای شغل مورد نظر، نیروی ایرانی آماده به کار وجود ندارد. تنها در صورت نبود نیروی ایرانی، مجوز برای تبعه صادر می‌شود.

در سال ۱۴۰۴، شرایط جدیدی برای اتباع دارای کارت آمایش و پناهندگان اعمال شده است؛ از جمله تسهیل در تمدید پروانه کار و دسترسی به سامانه آنلاین ثبت درخواست، که هدف آن کاهش مراجعات حضوری است.

مدارک لازم برای صدور پروانه کار

فرآیند دریافت مجوز کار اتباع خارجی مستلزم ارائه مدارک رسمی از سوی هر دو طرف، یعنی کارفرما و کارگر است.

کارفرما باید درخواست کتبی خود را به همراه مشخصات تبعه خارجی به اداره کل کار استان ارائه دهد. مدارک لازم عبارت‌اند از:

• تصویر گذرنامه، کارت اقامت یا کارت آمایش تبعه؛
• گواهی مهارت فنی یا تجربه کاری معتبر؛
• عکس پرسنلی جدید؛
• تکمیل فرم‌های مخصوص صدور پروانه کار در سامانه جامع اتباع خارجی؛
• تأییدیه از اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور؛
• معرفی‌نامه رسمی از کارفرما یا شرکت درخواست‌دهنده.

این مدارک پس از بررسی اولیه و احراز صحت اقامت، به کمیته استانی اشتغال اتباع ارجاع داده می‌شود تا مجوز نهایی صادر گردد.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مراحل صدور پروانه کار اتباع خارجی در ایران (به‌روزرسانی ۱۴۰۴)

در سال ۱۴۰۴، وزارت کار فرآیند صدور و تمدید پروانه کار را به‌صورت الکترونیکی و غیرحضوری در سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی انجام می‌دهد.

مراحل کلی به شرح زیر است:

1. ثبت درخواست توسط کارفرما در سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی؛
2.  
3. بررسی صلاحیت شغلی و اقامتی تبعه توسط اداره کار استان؛
4. تأیید نهایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صدور مجوز الکترونیکی؛
5. دریافت نسخه چاپی پروانه کار و ارائه آن به تبعه.

پروانه صادرشده دارای شناسه یکتا و کد رهگیری است و معمولاً اعتبار یک‌ساله دارد.

تمدید، ابطال یا تغییر پروانه کار

پروانه کار اتباع خارجی معمولاً برای مدت یک سال صادر می‌شود و تمدید آن منوط به استمرار شرایط قبلی است. تبعه باید پیش از انقضای اعتبار، برای تمدید اقدام کند.

در صورت تغییر محل کار، تغییر کارفرما یا نوع شغل، مجوز قبلی دیگر اعتبار ندارد و باید پروانه جدیدی صادر شود.
چنانچه تبعه از کشور خارج شود یا همکاری‌اش با کارفرما خاتمه یابد، وزارت کار می‌تواند پروانه را ابطال کند.

کارفرمایان باید توجه داشته باشند که به‌کارگیری اتباعی با پروانه کار منقضی، به‌منزله اشتغال غیرقانونی محسوب می‌شود و مشمول مجازات است.

مجازات اشتغال غیرقانونی اتباع خارجی

بر اساس ماده ۱۸۱ قانون کار، هر کارفرمایی که اتباع بیگانه را بدون پروانه کار یا پس از انقضای آن به‌کار گیرد، علاوه بر پرداخت جریمه نقدی، ممکن است به تعطیلی موقت واحد صنفی یا کارگاه نیز محکوم شود.

هدف قانون از این مجازات، حمایت از بازار کار داخلی و ایجاد نظم در وضعیت اشتغال اتباع خارجی است. از سوی دیگر، اتباعی که بدون مجوز اشتغال دارند، ممکن است به عنوان متخلف شغلی شناخته شده و از کشور اخراج شوند.

نقش مشاوره حقوقی در امور اتباع خارجی

قوانین کار اتباع خارجی از جمله حوزه‌هایی است که دائماً دستخوش تغییر می‌شود. تفاوت وضعیت اقامتی اتباع (پناهنده، دارنده کارت آمایش، یا اقامت موقت) در صدور مجوز کار نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.

بنابراین، پیش از هر اقدام، دریافت مشاوره حقوقی تخصصی از کارشناسان آشنا با مقررات سال ۱۴۰۴ می‌تواند از بروز مشکلات و رد درخواست جلوگیری کند.

کارفرمایان نیز برای ثبت دقیق مدارک و پرهیز از اشتغال غیرقانونی، بهتر است از خدمات مشاوره حقوقی آنلاین مشاورتل استفاده کنند تا با آخرین تغییرات قانونی آشنا شوند.

جمع‌بندی

صدور پروانه کار اتباع خارجی در ایران فرآیندی کاملاً قانونی و منظم است که باید تحت نظارت وزارت کار انجام شود. رعایت شرایط اقامتی، شغلی و قانونی نه‌تنها از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری می‌کند، بلکه به امنیت شغلی تبعه و اعتبار کارفرما نیز کمک می‌کند.

در سال ۱۴۰۴، با الکترونیکی‌شدن مراحل و ایجاد سامانه‌های جدید، روند صدور مجوزها آسان‌تر شده اما همچنان نیاز به آگاهی و دقت حقوقی دارد.
پیشنهاد می‌شود اتباع و کارفرمایان برای اطمینان از درستی مسیر، از مشاوره حقوقی آنلاین مشاورتل بهره ببرند تا از جدیدترین مقررات کار اتباع خارجی مطلع شوند.