در صورت مفقود شدن چک صیادی چه باید کرد؟ راهنمای حقوقی و گام‌به‌گام

چک‌های صیادی که امروزه جایگزین چک‌های سنتی شده‌اند، به دلیل ثبت دیجیتال در سامانه صیاد، امنیت بیشتری دارند. اما با وجود این ویژگی‌ها، اگر چک صیادی مفقود شود یا به سرقت برود، دارنده آن باید بلافاصله اقداماتی انجام دهد تا جلوی سوءاستفاده را بگیرد. در این مقاله به‌صورت کامل توضیح می‌دهیم که در صورت گم شدن یا سرقت چک صیادی چه کارهایی باید انجام دهید و چه حقوقی دارید.

فهرست مطالب

• خطرات مفقود شدن چک
• اولین قدم: مراجعه به بانک و اعلام مفقودی
• دومین قدم: ثبت شکایت در مراجع قضایی (اظهارنامه و دادخواست)
• سومین قدم: پیگیری حکم قضایی برای ابطال یا مسدودی چک
• آیا می‌توان چک مفقودی را در سامانه صیاد غیرقابل استفاده کرد؟
• اگر شخص دیگری چک را به بانک ببرد چه می‌شود؟
• نکته مهم درباره چک سفید امضا
• چک گمشده‌ای که تاریخش گذشته، آیا قابل سوءاستفاده است؟
• در صورت عدم اقدام، چه پیامدهایی دارد؟
• آیا می‌توان صدور دسته چک جدید را درخواست داد؟
• جمع‌بندی

خطرات مفقود شدن چک

مفقود شدن چک (چه سفید امضا باشد و چه پرشده) ممکن است منجر به این خطرات شود:

• سوءاستفاده و خرج شدن چک توسط افراد سودجو
• اقامه دعوا علیه شما بابت چکی که در اختیار ندارید
• صدور اجراییه و حکم پرداخت به دلیل ثبت چک در سامانه صیاد

بنابراین، در برابر مفقودی چک باید بلافاصله اقدام کنید.

اولین قدم: مراجعه به بانک و اعلام مفقودی

بلافاصله پس از مفقود شدن چک، باید به شعبه صادرکننده دسته چک مراجعه کرده و موضوع را اعلام کنید.

مدارک مورد نیاز برای اعلام مفقودی در بانک:

• کارت ملی صاحب چک
• کپی یا مشخصات برگه مفقودی (شماره سریال، مبلغ، تاریخ تقریبی)
• تکمیل فرم «اعلام مفقودی چک»

بانک، چک مورد نظر را در وضعیت «چک مفقودی» ثبت می‌کند و سایر افراد نمی‌توانند آن را در سامانه صیاد تأیید کنند.

اما این اقدام به‌تنهایی کافی نیست.

دومین قدم: ثبت شکایت در مراجع قضایی (اظهارنامه و دادخواست)

طبق ماده ۱۴ قانون صدور چک جدید (مصوب ۱۳۹۷)، اگر چکی گم یا سرقت شود یا مورد سوءاستفاده قرار گیرد، دارنده باید با مراجعه به شورای حل اختلاف یا دادگاه محل، اظهارنامه‌ای برای ابطال چک صادر کند.

مراحل شکایت قضایی:

۱. ثبت اظهارنامه حقوقی یا شکایت کیفری از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
۲. درخواست ابطال چک مفقودی یا مسروقه
۳. ارائه مشخصات کامل چک، تاریخ مفقودی، دلایل، شواهد و در صورت امکان شهادت شهود
4. پس از رسیدگی، دادگاه حکم موقتی مبنی بر عدم پرداخت وجه چک صادر می‌کند (دستور موقت)

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

سومین قدم: پیگیری حکم قضایی برای ابطال یا مسدودی چک

پس از ثبت شکایت، دادگاه یا شورای حل اختلاف پرونده را بررسی کرده و ممکن است با صدور دستور موقت، پرداخت چک را به‌طور موقت متوقف کند.

سپس، اگر ثابت شود که چک واقعاً مفقود شده، دادگاه رأی نهایی برای ابطال چک صادر می‌کند.

این رأی می‌تواند در بانک ارائه شود تا به‌طور رسمی مانع هرگونه اقدام برای وصول آن چک شوید.

آیا می‌توان چک مفقودی را در سامانه صیاد غیرقابل استفاده کرد؟

بله. اگر شما (صاحب چک) وارد سامانه صیاد یا اپلیکیشن‌های بانکی (همراه‌بانک یا اینترنت بانک) شوید، می‌توانید برای آن چک وضعیت "چک مفقودی یا سرقتی" ثبت کنید. البته برخی بانک‌ها امکان ثبت مفقودی را به‌صورت سیستمی ندارند و فقط از طریق مراجعه حضوری اقدام می‌کنند.

اگر شخص دیگری چک را به بانک ببرد چه می‌شود؟

در صورتی که چک به بانک ارائه شود و قبلاً گزارش مفقودی آن در سامانه و به دادگاه ارائه شده باشد:

• بانک از پرداخت وجه چک خودداری می‌کند.
• به ارائه‌دهنده چک اعلام می‌شود که چک «دارای اعلام مفقودی» است.
• دارنده جدید چک (که ممکن است چک را از طریق غیرقانونی به دست آورده باشد) باید اثبات کند که چک را با حسن‌نیت به‌دست آورده است.

نکته مهم درباره چک سفید امضا

اگر چک مفقودی، سفید امضا بوده و کسی آن را پر کرده باشد، مسئولیت شما بسیار جدی‌تر خواهد بود، زیرا ممکن است امضای شما تایید شود و بار اثبات خلاف آن بر دوش شماست. بنابراین برای این موارد، ثبت شکایت سریع و اطلاع‌رسانی رسمی به مراجع قضایی ضروری است.

چک گمشده‌ای که تاریخش گذشته، آیا قابل سوءاستفاده است؟

بله. حتی اگر تاریخ چک گذشته باشد، تا زمانی که برگشت نخورده و در سامانه صیاد ثبت نشده، می‌تواند مورد سوءاستفاده قرار گیرد. بسیاری از چک‌ها برای مطالبه وجه یا طرح دعوای حقوقی مورد استفاده قرار می‌گیرند، حتی با تاریخ‌های قدیمی.

در صورت عدم اقدام، چه پیامدهایی دارد؟

اگر بعد از مفقود شدن چک، صاحب آن اقدام قانونی نکند، ممکن است:

• چک در سامانه صیاد ثبت و تأیید شود.
• شخص دیگری آن را نقد کند یا با آن معامله انجام دهد.
• علیه صاحب چک دعوی حقوقی یا کیفری اقامه شود.
• سابقه بد بانکی و سوءاثر در سیستم بانکی ثبت شود.

آیا می‌توان صدور دسته چک جدید را درخواست داد؟

اگر یکی از برگه‌های دسته‌چک مفقود شود، نیازی به درخواست دسته چک جدید نیست؛ اما اگر کل دسته چک مفقود شده باشد، پس از ثبت شکایت، بانک معمولاً با ارائه حکم یا نامه رسمی، امکان صدور دسته چک جدید را فراهم می‌کند.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

جمع‌بندی

در صورت مفقود شدن یا سرقت چک صیادی، سریع‌ترین اقدام، مراجعه به بانک و ثبت شکایت در شورای حل اختلاف یا دادگاه است. در عصر دیجیتال، چک‌های صیادی امنیت بیشتری دارند اما همچنان نیاز به پیگیری قانونی دارند. کوتاهی در اقدامات حقوقی می‌تواند به سوءاستفاده، شکایت یا حتی صدور حکم پرداخت علیه شما منجر شود. برای دریافت مشاوره حقوقی فوری میتوانید همین حالا در مشاورتل اقدام کنید.