نمونه تقسیم‌نامه عادی بین وراث | راهنمای حقوقی تنظیم سند در سال ۱۴۰۴

تقسیم‌نامه عادی بین وراث سندی است که وراث متوفی با توافق یکدیگر، اموال به‌جا‌مانده (ترکه) را بین خود تقسیم می‌کنند. این سند طبق ماده ۱۰ قانون مدنی ایران، در صورتی که به‌صورت کتبی تنظیم شده و مورد توافق همه وراث باشد، معتبر است. در سال ۱۴۰۴، با افزایش آگاهی حقوقی و استفاده از سامانه‌های قضایی مانند ثنا، تنظیم دقیق تقسیم‌نامه اهمیت زیادی دارد. مشاوره حقوقی می‌تواند از بروز اختلافات آینده جلوگیری کند. این مقاله، با زبانی ساده و روان، شرایط تنظیم، نکات حقوقی، و نمونه‌ای از تقسیم‌نامه عادی بین وراث را ارائه می‌دهد تا وراث بتوانند اموال را به‌صورت عادلانه و قانونی تقسیم کنند.

فهرست مطالب

• تقسیم‌نامه عادی چیست؟
• شرایط تنظیم تقسیم‌نامه عادی
• مدارک لازم برای تنظیم تقسیم‌نامه
• مراحل تنظیم تقسیم‌نامه عادی
• نمونه تقسیم‌نامه عادی بین وراث
• نکات حقوقی کلیدی در تنظیم تقسیم‌نامه عادی
• مشکلات رایج و راه‌حل‌ها
• جمع‌بندی

تقسیم‌نامه عادی چیست؟

تقسیم‌نامه عادی توافقی کتبی بین وراث است که بدون نیاز به ثبت در دفاتر اسناد رسمی، اموال ترکه (مانند ملک، خودرو، یا وجه نقد) را بر اساس سهم‌الارث قانونی یا توافق طرفین تقسیم می‌کند. طبق ماده ۸۵۹ قانون مدنی، ترکه پس از پرداخت دیون و وصایای متوفی، بین وراث تقسیم می‌شود. این سند در صورتی که امضا و اثر انگشت همه وراث را داشته باشد، معتبر است، اما برای جلوگیری از اختلافات، توصیه می‌شود با نظارت وکیل یا ثبت رسمی تنظیم شود.

مثال: وراث در تهران با تنظیم تقسیم‌نامه عادی، یک خانه و خودرو را بین خود تقسیم کردند و از اختلافات بعدی جلوگیری شد.

شرایط تنظیم تقسیم‌نامه عادی

برای تنظیم تقسیم‌نامه عادی، شرایط زیر باید رعایت شود:

1. توافق همه وراث: همه وراث قانونی (طبق طبقات ارث در مواد ۸۶۲ تا ۸۶۶ قانون مدنی) باید با تقسیم موافق باشند.
2. تعیین سهم‌الارث: سهم هر ورثه بر اساس قانون (مثلاً یک‌چهارم برای همسر، بقیه برای فرزندان) یا توافق مشخص شود.
3. پرداخت دیون متوفی: دیون، وصایا، و هزینه‌های کفن و دفن متوفی باید قبل از تقسیم تسویه شود.
4. اهلیت وراث: وراث باید اهلیت قانونی (بلوغ، عقل، و اختیار) داشته باشند.
5. مشخصات دقیق اموال: اموال ترکه (مانند شماره پلاک ثبتی ملک یا شماره حساب بانکی) باید دقیق ذکر شود.
6. امضا و اثر انگشت: همه وراث باید سند را امضا کنند یا اثر انگشت بزنند.

مثال: در مشهد، وراث پس از تسویه بدهی‌های متوفی، با تنظیم تقسیم‌نامه عادی، اموال را بدون نیاز به دادگاه تقسیم کردند.

مدارک لازم برای تنظیم تقسیم‌نامه

• مدارک هویتی وراث: کپی کارت ملی و شناسنامه همه وراث.
• گواهی انحصار وراثت: صادرشده توسط شورای حل اختلاف، برای شناسایی وراث قانونی.
• اسناد اموال: سند مالکیت ملک، سند خودرو، یا مدارک بانکی.
• مدارک دیون متوفی: قبض‌های پرداخت بدهی یا رسید تسویه.
• اظهارنامه مالیاتی: برای اموال مشمول مالیات ارث (مانند املاک).

مثال: وراث در تبریز با ارائه گواهی انحصار وراثت و سند ملک، تقسیم‌نامه عادی تنظیم کردند.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مراحل تنظیم تقسیم‌نامه عادی

1. دریافت گواهی انحصار وراثت: از شورای حل اختلاف محل اقامت متوفی دریافت کنید.
2. شناسایی اموال ترکه: فهرست دقیق اموال (ملک، خودرو، پول نقد) را تهیه کنید.
3. توافق وراث: در جلسه‌ای با حضور همه وراث، نحوه تقسیم را تعیین کنید.
4. تنظیم تقسیم‌نامه: سند را با ذکر مشخصات وراث، اموال، و سهم هر نفر بنویسید.
5. امضا و اثر انگشت: همه وراث سند را امضا کنند یا اثر انگشت بزنند.
6. ثبت رسمی (اختیاری): برای جلوگیری از اختلافات، سند را در دفتر اسناد رسمی ثبت کنید.
7. اجرای تقسیم: اموال را طبق توافق به وراث منتقل کنید (مثلاً انتقال سند ملک).

مثال: وراث در اصفهان با تنظیم تقسیم‌نامه عادی و ثبت آن در دفتر اسناد رسمی، یک زمین را بین خود تقسیم کردند.

نمونه تقسیم‌نامه عادی بین وراث

بسمه تعالی
تقسیم‌نامه عادی بین وراث
شماره: [شماره سند، در صورت وجود]
تاریخ: [تاریخ تنظیم، مثلاً ۲۰/۰۵/۱۴۰۴]

مشخصات متوفی:
نام و نام خانوادگی: [نام متوفی]
کد ملی: [کد ملی]
تاریخ فوت: [تاریخ فوت]
شماره گواهی انحصار وراثت: [شماره]، صادره از شورای حل اختلاف [محل صدور]

مشخصات وراث:

1. [نام و نام خانوادگی ورثه اول]، کد ملی: [کد ملی]، آدرس: [آدرس دقیق]، سهم‌الارث: [مثلاً یک‌چهارم].
2. [نام و نام خانوادگی ورثه دوم]، کد ملی: [کد ملی]، آدرس: [آدرس دقیق]، سهم‌الارث: [مثلاً یک‌هشتم].
3. [نام و نام خانوادگی ورثه سوم]، کد ملی: [کد ملی]، آدرس: [آدرس دقیق]، سهم‌الارث: [مثلاً یک‌هشتم].

فهرست اموال ترکه:

1. ملک مسکونی به نشانی [آدرس دقیق]، پلاک ثبتی [شماره]، ارزش تقریبی: [مبلغ].
2. خودرو [نوع و مدل]، شماره پلاک: [شماره]، ارزش تقریبی: [مبلغ].
3. وجه نقد در حساب بانکی شماره [شماره حساب]، بانک [نام بانک]، مبلغ: [مبلغ].

شرح تقسیم‌نامه:
ما، وراث قانونی مرحوم [نام متوفی]، با استناد به گواهی انحصار وراثت شماره [شماره] و ماده ۸۵۹ قانون مدنی، پس از تسویه دیون و وصایای متوفی، توافق کردیم اموال ترکه به شرح زیر تقسیم شود:

1. [نام ورثه اول]: ملک مسکونی به نشانی [آدرس]، به ارزش [مبلغ].
2. [نام ورثه دوم]: خودرو [نوع و مدل]، به ارزش [مبلغ].
3. [نام ورثه سوم]: وجه نقد به مبلغ [مبلغ] از حساب بانکی.

تعهدات طرفین:

1. وراث متعهد می‌شوند هیچ‌گونه ادعای بعدی نسبت به اموال تقسیم‌شده نداشته باشند.
2. هرگونه مالیات یا هزینه انتقال اموال بر عهده دریافت‌کننده آن است.
3. این تقسیم‌نامه با رضایت کامل و بدون اکراه تنظیم شده است.

مدارک پیوست:

1. کپی مدارک هویتی وراث.
2. کپی گواهی انحصار وراثت.
3. اسناد مالکیت اموال.
4. رسید تسویه دیون متوفی (در صورت وجود).

امضا و اثر انگشت وراث:

1. [نام و امضای ورثه اول]، اثر انگشت: [در صورت وجود].
2. [نام و امضای ورثه دوم]، اثر انگشت: [در صورت وجود].
3. [نام و امضای ورثه سوم]، اثر انگشت: [در صورت وجود].

شاهدین:

1. [نام و نام خانوادگی شاهد اول]، کد ملی: [کد ملی]، امضا: [امضا].
2. [نام و نام خانوادگی شاهد دوم]، کد ملی: [کد ملی]، امضا: [امضا].

توجه: این تقسیم‌نامه عادی است و برای جلوگیری از اختلافات، توصیه می‌شود در دفتر اسناد رسمی ثبت شود.

توجه حقوقی: این نمونه کلی است و باید با مشورت وکیل و بر اساس شرایط خاص تنظیم شود.

نکات حقوقی کلیدی در تنظیم تقسیم‌نامه عادی

1. توافق کامل وراث: همه وراث باید با تقسیم موافق باشند؛ در غیر این صورت، باید از طریق دادگاه اقدام کنید.
2. دقت در مشخصات اموال: شماره پلاک ثبتی، شماره حساب، یا مشخصات خودرو باید دقیق ذکر شود.
3. مشاوره حقوقی: وکیل می‌تواند از بروز اختلافات قانونی جلوگیری کند.
4. ثبت رسمی (اختیاری): ثبت در دفتر اسناد رسمی اعتبار سند را افزایش می‌دهد.
5. تسویه دیون: بدهی‌های متوفی باید قبل از تقسیم پرداخت شود.
6. مالیات ارث: برای اموال مشمول مالیات (مانند ملک)، اظهارنامه مالیاتی ارائه دهید.
7. حضور شاهد: امضای دو شاهد معتبر، اعتبار سند را تقویت می‌کند.

مثال: وراث در شیراز با تنظیم تقسیم‌نامه عادی و ثبت آن در دفتر اسناد رسمی، از دعوای بعدی بر سر یک ملک جلوگیری کردند.

مشکلات رایج و راه‌حل‌ها

1. عدم توافق وراث:

   • علت: اختلاف بر سر سهم‌الارث یا ارزش اموال.
   • راه‌حل: درخواست تقسیم ترکه از دادگاه عمومی حقوقی.

2. نقص مدارک:

   • علت: فقدان گواهی انحصار وراثت یا اسناد اموال.
   • راه‌حل: مدارک را از شورای حل اختلاف یا ادارات مربوطه تهیه کنید.

3. اعتبار پایین سند عادی:

   • علت: عدم ثبت رسمی یا امضای همه وراث.
   • راه‌حل: سند را در دفتر اسناد رسمی ثبت کنید یا وکیل استخدام کنید.

جمع‌بندی

تقسیم‌نامه عادی بین وراث ابزاری حقوقی برای تقسیم اموال متوفی با توافق وراث است که با رعایت شرایط قانونی (توافق، تسویه دیون، و ارائه مدارک) معتبر است. تنظیم دقیق سند، ذکر مشخصات کامل اموال، و امضای همه وراث، از اختلافات آینده جلوگیری می‌کند. مشاوره حقوقی و ثبت رسمی سند، اعتبار آن را افزایش می‌دهد. برای تنظیم تقسیم‌نامه یا رفع اختلافات، با وکیل متخصص مشورت کنید.