نمونه دادخواست فروش مال مشاع | راهنمای حقوقی ۱۴۰۴

دادخواست فروش مال مشاع، ابزاری حقوقی است که شرکای یک مال مشترک (مانند ملک، زمین، یا آپارتمان) می‌توانند از آن برای درخواست فروش آن مال و تقسیم عواید آن استفاده کنند. این دعوا زمانی مطرح می‌شود که شرکا نتوانند بر سر استفاده یا تقسیم مال به توافق برسند، به‌ویژه در مواردی مانند ارث یا مالکیت مشترک زوجین. در سال ۱۴۰۴، با افزایش دعاوی ملکی، این دادخواست اهمیت زیادی یافته است. مشاوره حقوقی تخصصی می‌تواند به تنظیم دقیق دادخواست و تسریع در فرآیند کمک کند. در این مقاله، با زبانی ساده و روان، مبنای حقوقی، شرایط، مراحل، و نمونه دادخواست فروش مال مشاع را توضیح داده و نکات کاربردی ارائه می‌دهیم.

فهرست مطالب

• مبنای حقوقی فروش مال مشاع
• شرایط ارائه دادخواست فروش مال مشاع
• مراحل تنظیم و ارائه دادخواست
• نمونه دادخواست فروش مال مشاع
• نقش مشاوره حقوقی
• توصیه‌های حقوقی
• کلام آخر

مبنای حقوقی فروش مال مشاع

فروش مال مشاع بر اساس قوانین زیر تنظیم می‌شود:

طبق ماده ۵۷۶ قانون مدنی، اداره اموال مشاع باید با توافق همه شرکا باشد، و اگر توافقی حاصل نشود، هر شریک می‌تواند از دادگاه درخواست فروش یا تقسیم مال را کند. ماده ۵۸۹ قانون مدنی نیز مقرر می‌دارد که اگر تقسیم مال مشاع ممکن نباشد یا به مال ضرر وارد کند، دادگاه می‌تواند دستور فروش آن را صادر کند. علاوه بر این، ماده ۴ قانون اجرای احکام مدنی (مصوب ۱۳۵۶) نحوه فروش اموال مشاع از طریق مزایده را مشخص کرده است. قانون آیین دادرسی مدنی (مواد ۵۱ تا ۸۰) نیز چارچوب تنظیم و ارائه دادخواست را تعیین می‌کند. دعاوی فروش مال مشاع معمولاً در دادگاه عمومی حقوقی رسیدگی می‌شود، مگر در مواردی که ارزش مال کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان باشد که به شورای حل اختلاف ارجاع می‌شود.

به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۴، ورثه‌ای در تهران به دلیل عدم توافق بر سر تقسیم یک خانه موروثی، با ارائه دادخواست، موفق به فروش ملک و تقسیم عواید شدند.

شرایط ارائه دادخواست فروش مال مشاع

برای ارائه دادخواست فروش مال مشاع، شرایط زیر باید وجود داشته باشد:

ابتدا، باید مال مشاع باشد، یعنی چند نفر به‌صورت اشتراکی مالک آن باشند (مانند ورثه، شرکای تجاری، یا زوجین). وجود سند مالکیت یا مدارک معتبر (مانند گواهی انحصار وراثت) برای اثبات مالکیت مشترک ضروری است. همچنین، باید ثابت شود که شرکا بر سر استفاده یا تقسیم مال توافق ندارند، مثلاً از طریق مکاتبات یا عدم همکاری عملی. در نهایت، تقسیم مال باید غیرممکن یا زیان‌بار باشد، مانند زمینی که تقسیم آن به قطعات کوچک، ارزشش را کاهش دهد. متقاضی باید ذی‌نفع باشد، یعنی یکی از شرکای مال مشاع یا وکیل قانونی او.

به عنوان مثال، شریکی در مشهد به دلیل غیرقابل‌تقسیم بودن یک زمین کشاورزی، با ارائه سند مالکیت و مکاتبات، دادخواست فروش مال مشاع مطرح کرد.

مراحل تنظیم و ارائه دادخواست

برای شروع، توصیه می‌شود با یک وکیل یا کارشناس حقوقی مشورت کنید تا شرایط پرونده بررسی شود و از رد دادخواست به دلیل نقص مدارک جلوگیری شود. مدارک لازم شامل کپی سند مالکیت یا گواهی انحصار وراثت، مدارک هویتی شرکا (کارت ملی و شناسنامه)، و مستندات عدم توافق (مانند اخطاریه یا شهادت شهود) را جمع‌آوری کنید. فرم دادخواست را از دفاتر خدمات قضایی یا سامانه ثنا (adliran.ir) دریافت کنید و اطلاعات دقیق خود، سایر شرکا، و مشخصات مال مشاع را وارد کنید. شرح خواسته باید واضح باشد، مثلاً فروش مال مشاع و تقسیم عواید.

دادخواست را در دفتر خدمات قضایی محل وقوع مال ثبت کنید و هزینه دادرسی (حدود ۱.۵ تا ۳ میلیون ریال در سال ۱۴۰۴) را پرداخت کنید. پس از ثبت، کد رهگیری برای پیگیری دریافت می‌کنید. پرونده به دادگاه عمومی حقوقی یا شورای حل اختلاف (برای اموال با ارزش کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان) ارجاع می‌شود. قاضی با بررسی مدارک، نظر کارشناس رسمی (برای ارزیابی مال و امکان تقسیم)، و شنیدن اظهارات شرکا، رأی صادر می‌کند. در صورت صدور رأی فروش، مال از طریق مزایده عمومی به فروش می‌رسد و عواید بین شرکا تقسیم می‌شود. کل فرآیند معمولاً ۴ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد، بسته به پیچیدگی پرونده و همکاری شرکا.

به عنوان مثال، ورثه‌ای در شیراز با ثبت دادخواست در دفتر خدمات قضایی، پس از ۶ ماه موفق به فروش یک آپارتمان مشاع و تقسیم عواید شدند.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

نمونه دادخواست فروش مال مشاع

بسمه تعالی
فرم دادخواست فروش مال مشاع
به دادگاه عمومی حقوقی/شورای حل اختلاف [محل وقوع مال]

مشخصات خواهان (شریک متقاضی):
نام و نام خانوادگی: [نام کامل]
کد ملی: [کد ملی]
اقامتگاه: [آدرس دقیق، شامل کد پستی]

مشخصات خوانده (سایر شرکا):
نام و نام خانوادگی: [نام کامل شرکا]
کد ملی: [کد ملی شرکا]
اقامتگاه: [آدرس دقیق شرکا، شامل کد پستی]

مشخصات مال مشاع:
آدرس دقیق: [آدرس کامل مال]
شماره پلاک ثبتی: [شماره اصلی/فرعی، مفروز از...]
نوع کاربری: [مسکونی/تجاری/کشاورزی]
سهم خواهان: [مقدار سهم، مثلاً یک‌دوم یا یک‌ششم]

خواسته:
تقاضای صدور حکم مبنی بر فروش مال مشاع واقع در [آدرس مال] و تقسیم عواید آن بین شرکا، با استناد به مواد ۵۷۶، ۵۸۹ قانون مدنی و ماده ۴ قانون اجرای احکام مدنی.

شرح دادخواست:
اینجانب [نام خواهان]، دارای [مقدار سهم] از مال مشاع واقع در [آدرس مال] با پلاک ثبتی [شماره]، به اطلاع می‌رسانم که این مال به‌صورت اشتراکی بین اینجانب و خواندگان در مالکیت است. به دلیل عدم توافق شرکا بر سر استفاده یا تقسیم مال و غیرقابل‌تقسیم بودن آن (به دلیل کاهش ارزش یا زیان‌بار بودن تقسیم)، تقاضای فروش مال مشاع از طریق مزایده و تقسیم عواید آن را دارم. اینجانب مکاتباتی با شرکا برای توافق انجام داده‌ام، اما نتیجه‌ای حاصل نشده است (مستند به اخطاریه/شهادت شهود). لذا، تقاضای رسیدگی و صدور حکم فروش مال به همراه هزینه‌های دادرسی را دارم.

دلایل و مستندات:

1. کپی سند مالکیت یا گواهی انحصار وراثت.
2. مدارک هویتی شرکا (کارت ملی و شناسنامه).
3. اخطاریه یا مکاتبات ارسالی به شرکا برای توافق.
4. شهادت شهود (در صورت نیاز): [نام و مشخصات شهود].
5. گزارش ارزیابی مال توسط کارشناس رسمی (در صورت وجود).

مدارک پیوست:

1. کپی سند مالکیت یا گواهی انحصار وراثت.
2. کپی مدارک هویتی شرکا.
3. مستندات عدم توافق (اخطاریه یا شهادت شهود).
4. فیش پرداخت هزینه دادرسی.

امضا و تاریخ:
[امضا و اثر انگشت خواهان]
[تاریخ تنظیم دادخواست]

توجه: این نمونه برای تنظیم اولیه است. برای تطبیق با شرایط خاص پرونده، با وکیل یا دفتر خدمات قضایی مشورت کنید.

نقش مشاوره حقوقی

مشاوره حقوقی نقش مهمی در موفقیت پرونده دارد. وکیل متخصص می‌تواند با بررسی مدارک و شرایط مال مشاع، از رد دادخواست به دلیل نقص جلوگیری کند. او همچنین می‌تواند مستندات لازم مانند سند مالکیت یا گواهی انحصار وراثت را جمع‌آوری کرده و در جلسات دادرسی نمایندگی کند. در صورت صدور رأی فروش، وکیل می‌تواند فرآیند مزایده و تقسیم عواید را پیگیری کند. به عنوان مثال، ورثه‌ای در تبریز با کمک وکیل، در ۵ ماه یک زمین مشاع را فروختند و عواید را تقسیم کردند.

توصیه‌های حقوقی

قبل از ارائه دادخواست، با وکیل مشورت کنید تا امکان تقسیم یا فروش بررسی شود. تمام مدارک مالکیت و مکاتبات با شرکا را آماده کنید. دادخواست را از طریق سامانه ثنا یا دفاتر خدمات قضایی ثبت کنید و کد رهگیری را نگه دارید. وضعیت پرونده را مرتب از adliran.ir بررسی کنید. اگر امکان توافق با شرکا وجود دارد، قبل از طرح دعوا مذاکره کنید تا هزینه و زمان کاهش یابد.

کلام آخر

دادخواست فروش مال مشاع، راهکاری حقوقی برای حل اختلافات شرکا و فروش اموال مشترک است. این دعوا بر اساس قانون مدنی و قانون اجرای احکام مدنی در دادگاه عمومی حقوقی یا شورای حل اختلاف رسیدگی می‌شود و معمولاً ۴ تا ۱۲ ماه زمان می‌برد. با تنظیم دادخواست دقیق، ارائه مدارک کامل، و پیگیری منظم، می‌توانید حقوق خود را احقاق کنید. برای مشاوره حقوقی یا اقدام قانونی، همین حالا در مشاورتل اقدام کنید.