تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه | جرم تصرف عدوانی و نحوه شکایت از آن

تصرف در ملک یکی از رایج‌ترین اختلافات ملکی در ایران است. گاهی فردی بدون اجازه‌ی مالک و با استفاده از زور یا تهدید، ملکی را در اختیار می‌گیرد یا اجازه استفاده از آن را به صاحب واقعی نمی‌دهد. در اصطلاح حقوقی به این عمل «تصرف ملک با قهر و غلبه» یا تصرف عدوانی گفته می‌شود.

این نوع رفتار نه‌تنها تجاوز به حق مالکیت محسوب می‌شود، بلکه طبق قانون، جرم کیفری هم به‌شمار می‌آید و مرتکب می‌تواند مجازات شود.
در چنین مواردی، بهترین کار مراجعه به وکیل دعاوی ملکی یا دریافت مشاوره حقوقی املاک است تا از مسیر قانونی و مطمئن، اقدام به رفع تصرف شود.

فهرست مطالب

• تعریف تصرف ملک با قهر و غلبه
• تفاوت تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق
• شرایط تحقق جرم تصرف عدوانی کیفری
• مجازات تصرف ملک با قهر و غلبه
• نحوه شکایت از تصرف قهرآمیز ملک
• تفاوت دعوای حقوقی و کیفری تصرف
• نکات مهم برای جلوگیری از تصرف قهرآمیز
• مشاوره حقوقی برای تصرف عدوانی
• جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

تعریف تصرف ملک با قهر و غلبه

در قانون، «تصرف» به معنای در اختیار گرفتن یا بهره‌برداری از مال غیر است. وقتی این عمل با زور، تهدید یا بدون رضایت مالک انجام شود، عنوان تصرف قهرآمیز یا عدوانی می‌گیرد.

بر اساس ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی، دعوای تصرف عدوانی زمانی مطرح می‌شود که:

«کسی مال غیرمنقول دیگری را بدون رضایت او و به‌طور غیرقانونی از تصرف وی خارج کند.»

همچنین در ماده ۱۵۹ همین قانون آمده است که برای طرح چنین دعوایی، باید اثبات شود مالک، پیش‌تر ملک را در تصرف داشته و دیگری آن را از او گرفته است.

از سوی دیگر، ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی رفتار تصرف قهرآمیز را جرم دانسته و مقرر می‌کند:

«هرکس به‌وسیله‌ی صحنه‌سازی، زور یا تجاوز، اقدام به تصرف یا مزاحمت در املاک دیگران نماید، به مجازات حبس از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.»

بنابراین، تصرف ملک با قهر و غلبه هم تخلف مدنی است و هم جرم کیفری.

تفاوت تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق

قانون میان سه نوع رفتار ملکی تفاوت قائل شده است:

• تصرف عدوانی:
  وقتی شخصی ملک را از تصرف مالک خارج کرده و خودش در آن مستقر می‌شود.
  مثال: فردی وارد باغ شما می‌شود، دیوار می‌کشد و خودش در آن زندگی می‌کند.
• مزاحمت:
  زمانی‌ست که مالک هنوز ملک را در اختیار دارد، اما شخصی در استفاده از آن مزاحمت ایجاد می‌کند.
  مثال: همسایه مانع ورود خودرو شما به پارکینگ خانه‌تان می‌شود.
• ممانعت از حق:
  وقتی فردی مانع استفاده‌ی مالک از حق قانونی‌اش در ملک می‌شود، بدون آنکه ملک را تصرف کرده باشد.
  مثال: کسی اجازه عبور از راه اختصاصی شما را نمی‌دهد.

شرایط تحقق جرم تصرف عدوانی کیفری

برای آنکه یک رفتار، جرم تصرف قهرآمیز محسوب شود، باید شرایط زیر وجود داشته باشد:

1. مالکیت قانونی شاکی:

   فرد باید بتواند با سند رسمی یا قولنامه معتبر، مالکیت خود را ثابت کند.

2. قهر و غلبه یا زور:

   تصرف باید به‌صورت غیرقانونی و با استفاده از قدرت، تهدید یا اجبار انجام شده باشد.

3. سوءنیت متصرف:

   شخص بداند ملک متعلق به دیگری است، اما آگاهانه آن را تصرف کند.

4. اثبات تصرف قبلی مالک:

   مالک باید نشان دهد پیش از وقوع تصرف، خودش ملک را در اختیار داشته است.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مجازات تصرف ملک با قهر و غلبه

طبق ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی، هر شخصی که به‌زور، تهدید یا تجاوز، اقدام به تصرف عدوانی کند، به حبس از سه ماه تا یک سال محکوم می‌شود.
علاوه بر مجازات حبس، دادگاه دستور رفع تصرف فوری و بازگرداندن ملک به مالک قانونی را نیز صادر می‌کند.

در صورت تکرار جرم یا مقاومت در برابر حکم، ممکن است مجازات تشدید شود.

نحوه شکایت از تصرف قهرآمیز ملک

اگر شخصی ملک شما را تصرف کرده، باید به‌صورت رسمی از او شکایت کنید. مراحل قانونی به شرح زیر است:

1. ثبت شکایت در کلانتری یا دادسرا:

   با در دست داشتن مدارک مالکیت، شکایت خود را مبنی بر تصرف عدوانی مطرح کنید.

2. ارائه مدارک مالکیت:

   سند رسمی، قولنامه، قبوض خدماتی یا هر مدرکی که مالکیت شما را ثابت کند.

3. ارجاع پرونده به دادگاه عمومی حقوقی یا کیفری:

   بسته به نوع شکایت (حقوقی یا کیفری)، پرونده به مرجع صالح فرستاده می‌شود.

4. درخواست دستور موقت:

   برای جلوگیری از ادامه تصرف، می‌توانید از دادگاه بخواهید دستور موقت صادر کند تا فرد متصرف تا پایان رسیدگی، از ملک خارج شود.

5. بررسی و صدور رأی:

   در نهایت، دادگاه پس از بررسی مدارک و استماع اظهارات طرفین، حکم رفع تصرف یا مجازات صادر می‌کند.
   

   برای دریافت مشاوره فوری، شماره موبایل خود را وارد نمایید.

   ثبت درخواست مشاوره

تفاوت دعوای حقوقی و کیفری تصرف

• در دعوای حقوقی تصرف عدوانی، هدف فقط بازگرداندن ملک به مالک است و مجازاتی برای متصرف در نظر گرفته نمی‌شود.
• در تصرف عدوانی کیفری، علاوه بر رفع تصرف، مرتکب به حبس و مجازات کیفری محکوم می‌شود.

به بیان ساده، اگر هدف فقط بازپس‌گیری ملک باشد، دعوای حقوقی کافی است. اما اگر فرد با زور و تهدید تصرف کرده، شکایت کیفری مناسب‌تر است.

نکات مهم برای جلوگیری از تصرف قهرآمیز

• ملک‌های خالی یا زمین‌های خارج از شهر را رها نکنید.
• تابلوی مالکیت و مشخصات قانونی ملک را نصب کنید.
• در صورت مشاهده تجاوز یا تصرف، سریعاً به مراجع قانونی مراجعه کنید.
• اسناد مالکیت خود را ثبت رسمی و در جای امن نگهداری کنید.
• از مشاوره‌ی تخصصی وکیل ملکی برای اقدام سریع بهره ببرید.

مشاوره حقوقی برای تصرف عدوانی

پرونده‌های تصرف عدوانی از پیچیده‌ترین دعاوی ملکی هستند و یک اشتباه کوچک در شکایت‌نامه می‌تواند باعث طولانی شدن روند یا رد شکایت شود.
برای همین، پیش از اقدام به طرح دعوا، بهتر است از مشاوره حقوقی آنلاین مشاورتل استفاده کنید تا وکلای متخصص ملکی به شما کمک کنند:

• مدارک و مستندات را درست جمع‌آوری کنید،
• شکایت خود را به‌صورت دقیق تنظیم کنید،
• و در جلسات دادگاه با آمادگی کامل حاضر شوید.

با پیگیری قانونی و آگاهانه، می‌توانید حق مالکیت خود را بازپس بگیرید و جلوی تکرار تصرف قهرآمیز را بگیرید.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه یا تصرف عدوانی یکی از شایع‌ترین مشکلات ملکی در ایران است که هم جنبه حقوقی دارد و هم کیفری. هر مالک قانونی این حق را دارد که ملک خود را از هرگونه تصرف غیرمجاز حفظ کند و در صورت تجاوز، از طریق مراجع قانونی اقدام نماید.

نکات کلیدی جمع‌بندی:

• تصرف قهرآمیز تنها زمانی جرم محسوب می‌شود که با زور، تهدید یا تجاوز صورت گرفته باشد.
• مالک باید سند مالکیت یا مدرک قانونی خود را ارائه دهد.
• دعوای حقوقی برای بازپس‌گیری ملک و دعوای کیفری برای مجازات متصرف انجام می‌شود.
• مجازات متصرف قهرآمیز شامل حبس از سه ماه تا یک سال و رفع تصرف است.
• استفاده از مشاوره حقوقی آنلاین و وکیل دعاوی ملکی احتمال موفقیت در پرونده را بسیار افزایش می‌دهد.

با رعایت این نکات، مالک می‌تواند حق خود را در کوتاه‌ترین زمان و به روش قانونی بازپس گیرد و از تکرار تصرف‌های غیرمجاز جلوگیری کند.