پس گرفتن رضایت در پرونده کیفری: راهنمای حقوقی کامل و جامع (1404)

پس گرفتن رضایت در پرونده کیفری حقی قانونی است که به شاکی اجازه می‌دهد رضایت اولیه خود را در جرایم قابل گذشت (مثل توهین یا ضرب و جرح) فسخ کند و پرونده دوباره پیگیری شود. طبق ماده 100 قانون آیین دادرسی کیفری (مصوب 1392 و اصلاحات 1404)، این امکان تا قبل از صدور حکم قطعی وجود دارد، به شرطی که دلایل موجهی مثل فشار، تهدید یا فریب ارائه شود. در سال 1404، با افزایش دعاوی کیفری (بیش از 1 میلیون پرونده طبق آمار قوه قضائیه)، فسخ رضایت در 60% موارد پذیرفته می‌شود اگر شواهد کافی باشد. این مقاله با زبانی ساده و حقوقی، تمام مراحل را گام‌به‌گام توضیح می‌دهد: از ورود به سامانه ثنا تا تنظیم دادخواست، ثبت، پرداخت هزینه، جلسه دادگاه و اجرای حکم. اگر شاکی هستید و به دلیل فشار یا اشتباه رضایت دادید، این راهنما شما را از صفر تا صد راهنمایی می‌کند. برای مشاوره حقوقی، مشاورتل با وکلای کیفری همراه شماست.

فهرست مطالب

• پس گرفتن رضایت چیست و چرا مهم است؟
• جرایم قابل گذشت و غیرقابل گذشت
• شرایط فسخ رضایت
• مراحل عملی پس گرفتن رضایت: گام‌به‌گام با جزئیات
• مدارک لازم برای فسخ رضایت
• مشکلات رایج و راه‌حل‌ها
• نکات عملی برای کاربران
• نتیجه‌گیری

پس گرفتن رضایت چیست و چرا مهم است؟

فسخ رضایت به معنای بازگشت شاکی از تصمیم اولیه برای مختومه کردن پرونده کیفری است. وقتی شاکی در جرایم قابل گذشت (مثل کلاهبرداری یا توهین) رضایت می‌دهد، پرونده متوقف می‌شود، اما اگر بعداً پشیمان شود (مثلاً به دلیل تهدید متهم یا کشف جرم جدید)، می‌تواند رضایت را پس بگیرد. این حق طبق ماده 100 قانون آیین دادرسی کیفری پیش‌بینی شده: "در جرایم قابل گذشت، شاکی می‌تواند تا قبل از قطعیت یافتن رأی، از شکایت خود صرف‌نظر کند یا رضایت خود را پس بگیرد." اهمیت این موضوع در این است که شاکی می‌تواند از حقوق خود دفاع کند، به‌ویژه اگر رضایت تحت فشار بوده باشد.

مثال واقعی: در پرونده‌ای در تهران (1403)، شاکی در دعوای ضرب و جرح به دلیل تهدید متهم رضایت داد، اما با ارائه پیامک‌های تهدید، رضایت را فسخ کرد و متهم به 6 ماه حبس محکوم شد.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

جرایم قابل گذشت و غیرقابل گذشت

برای فسخ رضایت، باید جرم قابل گذشت باشد:

• جرایم قابل گذشت: پرونده با رضایت شاکی مختومه می‌شود (ماده 100). مثال‌ها:
• توهین (ماده 608 قانون مجازات): تا 74 ضربه شلاق یا جریمه.
• ضرب و جرح ساده (ماده 614): حبس 3 ماه تا 1 سال.
• کلاهبرداری (ماده 1 قانون تشدید): حبس 1 تا 7 سال.
• خیانت در امانت (ماده 674): حبس 6 ماه تا 3 سال.
• جرایم غیرقابل گذشت: رضایت فقط تخفیف می‌دهد، نه مختومه کردن (مثل قتل، سرقت مسلحانه). فسخ رضایت در این موارد بی‌معنی است.

نکته: اگر مطمئن نیستید جرم قابل گذشت است، در سامانه ثنا یا با وکیل چک کنید.

شرایط فسخ رضایت

• جرم قابل گذشت باشد: طبق ماده 100.
• قبل از حکم قطعی: حکم بدوی یا تجدیدنظر قطعی نشده باشد.
• دلایل موجه: فشار، تهدید، فریب، کشف جرم جدید یا پشیمانی منطقی.
• مرجع صالح: دادسرای عمومی و انقلاب یا دادگاه کیفری رسیدگی‌کننده.
• شواهد: پیامک تهدید، شهادت شاهد یا مدارک اثبات فشار.
• مهلت قانونی: تا قبل از قطعیت حکم، اما فوری اقدام کنید.

اگر رضایت تحت اکراه یا فریب بوده، ماده 190 قانون مدنی (بطلان معامله اکراهی) کمک می‌کند تا رضایت باطل شود.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مراحل عملی پس گرفتن رضایت: گام‌به‌گام با جزئیات

گام 1: بررسی وضعیت پرونده در سامانه ثنا

برای فسخ رضایت، باید مطمئن شوید پرونده هنوز باز است (حکم قطعی صادر نشده). سامانه ثنا ابزار اصلی است.

چگونه وارد سامانه ثنا شویم؟

1. دسترسی به سامانه:
   • وب‌سایت: بهir بروید و گزینه "سامانه ثنا" را انتخاب کنید.
   • اپلیکیشن: اپلیکیشن "عدل ایران" را از کافه‌بازار یا سایت قوه قضائیه دانلود کنید.
2. ثبت‌نام (اگر ندارید):
   • به سایتir بروید، "ثبت‌نام ثنا" را بزنید.
   • کد ملی، شماره موبایل و ایمیل وارد کنید.
   • کد تأیید SMS دریافت کنید (5 دقیقه) یا به دفتر خدمات قضایی بروید (هزینه 50,000 تومان).
   • رمز عبور موقت دریافت می‌کنید (24 ساعت اعتبار).
3. ورود به حساب:
   • کد ملی و رمز عبور را وارد کنید.
   • اگر رمز فراموش شد، "بازیابی رمز" را بزنید و با کد ملی و موبایل رمز جدید بگیرید.
4. جستجوی پرونده:
   • در داشبورد، "پرونده‌های من" را انتخاب کنید.
   • با شماره پرونده (16 رقمی) یا نام متهم جستجو کنید.
   • وضعیت پرونده (تحقیقات، دادرسی، حکم بدوی یا قطعی) را ببینید.
   • ابلاغیه‌ها (PDF) را دانلود کنید تا مطمئن شوید "حکم قطعی" صادر نشده.
5. نکات عملی:
   • شماره پرونده را از ابلاغیه اولیه یا وکیل بگیرید.
   • اگر دسترسی ندارید، به دفتر خدمات قضایی بروید (هزینه 20,000 تومان برای استعلام).

مثال: شاکی در پرونده توهین، در ثنا دید که پرونده در مرحله تحقیقات دادسراست (بدون حکم قطعی). پس فسخ رضایت ممکن بود.

گام 2: تنظیم دادخواست فسخ رضایت

دادخواست کتبی هسته اصلی فسخ است. باید دلایل واضح و حقوقی داشته باشد.

محتوای دادخواست:

• مشخصات شاکی (نام، کد ملی، آدرس).
• مشخصات متهم (نام، کد ملی).
• شماره پرونده (کلاسه).
• شرح رضایت اولیه (تاریخ، مکان، نحوه رضایت).
• دلایل فسخ (مثل تهدید، فریب، یا جرم جدید متهم).
• استناد به ماده 100 قانون آیین دادرسی کیفری.
• تقاضای ادامه تعقیب متهم.

نمونه دادخواست فسخ رضایت: به: دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه [شماره/شهر] موضوع: فسخ رضایت در پرونده کلاسه [شماره]

اینجانب [نام کامل شاکی]، فرزند [نام پدر]، کد ملی [شماره]، ساکن [آدرس دقیق]، شاکی پرونده کلاسه [شماره] به اتهام [جرم، مثل ضرب و جرح عمدی] در تاریخ [تاریخ رضایت] به دلیل [علت رضایت، مثل میانجی‌گری] رضایت دادم. اما به دلیل [دلایل فسخ، مثل تهدید متهم با پیامک یا کشف جرم جدید]، تقاضای فسخ رضایت دارم. طبق ماده 100 قانون آیین دادرسی کیفری، ادامه تعقیب متهم را درخواست می‌کنم.

مستندات:

1. کپی رضایت‌نامه (تنظیم‌شده در دفترخانه یا دادسرا).
2. شواهد فسخ (پیامک تهدید، شهادت‌نامه 2 شاهد).
3. کپی ابلاغیه پرونده.

تقاضا: فسخ رضایت و احضار متهم برای رسیدگی مجدد.

امضا و تاریخ: [امضا]، [تاریخ]

نکته: دادخواست را تایپ کنید (خوانا باشد) و با وکیل تنظیم کنید تا دلایل حقوقی قوی داشته باشد. اگر تهدید شده‌اید، پیامک یا صوت را ذخیره کنید.

گام 3: ثبت دادخواست در سامانه ثنا از طریق دفاتر خدمات قضایی

دادخواست باید به صورت الکترونیکی در سامانه ثنا ثبت شود.

مراحل ثبت:

1. یافتن دفتر خدمات قضایی:
   • بهir بروید، "جستجوی دفاتر خدمات قضایی" را بزنید.
   • نزدیک‌ترین دفتر را پیدا کنید (مثلاً در تهران: ناحیه 7، خیابان شریعتی).
   • کد دفتر را یادداشت کنید.
2. مراجعه حضوری:
   • مدارک (دادخواست، رضایت‌نامه، شواهد، شناسنامه، کارت ملی) را ببرید.
   • اصل مدارک برای تطبیق لازم است.
3. ثبت در سامانه:
   • کارمند دفتر مدارک را اسکن و در ثنا بارگذاری می‌کند.
   • فرم دادخواست را پر کنید (دفتر کمک می‌کند).
   • کد رهگیری (20 رقمی) دریافت می‌کنید.
4. هزینه ثبت: 50,000 تا 100,000 تومان (1404).
5. پیگیری: با کد رهگیری در ثنا، وضعیت را چک کنید (وضعیت "ثبت‌شده" یا "ارجاع‌شده").

نکته: در 1404، ثبت الکترونیکی اجباری است. اگر دفتر شلوغ است، صبح زود بروید.

گام 4: پرداخت هزینه دادرسی

هزینه دادرسی برای فسخ رضایت ثابت است:

• مبلغ: 500,000 تومان (تعرفه 1404 برای دعاوی غیرمالی کیفری).
• نحوه پرداخت:
• آنلاین در درگاه بانکی دفتر خدمات قضایی (کارت بانکی ببرید).
• در سامانه ثنا، با ورود به "پرداخت هزینه" و انتخاب پرونده.
• معافیت اعسار:
• اگر توانایی پرداخت ندارید، دادخواست اعسار بدهید (ماده 504 قانون آیین دادرسی مدنی).
• مدارک اعسار: استشهادیه 2 شاهد، فیش حقوقی یا مدرک بیکاری.

مشکل: بدون پرداخت، دادخواست رد می‌شود. فیش را نگه دارید.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

گام 5: ارجاع پرونده به دادسرا یا دادگاه

پس از ثبت، پرونده به مرجع اولیه ارجاع می‌شود:

• دادسرا: اگر پرونده در مرحله تحقیقات است (مثل کلاهبرداری در حال بررسی).
• دادگاه کیفری دو: اگر پرونده در مرحله دادرسی یا حکم بدوی است.
• زمان ارجاع: 1 تا 2 هفته (چک کنید در ثنا: "ارجاع به شعبه").
• شعبه: شماره شعبه و قاضی در ابلاغیه ثنا مشخص می‌شود.

نکته: اگر پرونده در دادسرا مختومه شده، دادستان باید اجازه باز شدن بدهد.

گام 6: جلسه رسیدگی و ارائه دلایل

دادسرا یا دادگاه جلسه‌ای تشکیل می‌دهد:

1. ابلاغ جلسه: از طریق ثنا یا پیامک (شماره موبایل ثبت‌شده).
2. حضور: شاکی (یا وکیل) باید در جلسه حضور یابد. متهم ممکن است احضار شود.
3. ارائه دلایل:
   • توضیح دهید چرا رضایت دادید (مثلاً فشار خانواده متهم).
   • شواهد (پیامک تهدید، صوت، شاهد) ارائه کنید.
   • اگر وکیل دارید، او دفاع می‌کند.
4. بررسی قاضی: رضایت اولیه (مثلاً در دفترخانه یا شفاهی) و شرایط آن (فشار یا خیر) بررسی می‌شود.

مثال: شاکی در دعوای توهین، پیامک تهدید متهم را نشان داد. قاضی رضایت را باطل کرد.

گام 7: صدور حکم

• پذیرش فسخ: پرونده باز می‌شود و متهم دوباره تعقیب می‌شود.
• رد فسخ: اگر دلایل کافی نباشد، رضایت پابرجاست.
• ابلاغ حکم: در ثنا یا کتبی (1 تا 2 هفته).
• اعتراض: اگر رد شد، تا 20 روز فرصت تجدیدنظر دارید (دادگاه تجدیدنظر استان).

گام 8: اجرای حکم و ادامه پرونده

• اگر فسخ پذیرفته شد، پرونده به مرحله قبل (تحقیقات یا دادرسی) برمی‌گردد.
• متهم احضار می‌شود و روند کیفری از سر گرفته می‌شود.
• پیگیری: با کد رهگیری در ثنا، مراحل جدید را چک کنید.

مدت کل: 1 تا 3 ماه (بسته به شلوغی دادگاه).

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

مدارک لازم برای فسخ رضایت

• کپی رضایت‌نامه (دفترخانه‌ای یا دادسرایی).
• کپی شناسنامه و کارت ملی شاکی و متهم.
• شواهد فسخ (پیامک تهدید، صوت، شهادت‌نامه 2 شاهد).
• شماره پرونده (کلاسه).
• فیش هزینه دادرسی.
• دادخواست کتبی.

نکته: اگر رضایت شفاهی بود، شهادت شاهد یا صورتجلسه دادسرا کافی است.

مشکلات رایج و راه‌حل‌ها

1. حکم قطعی صادر شده:

   • مشکل: فسخ رضایت ممکن نیست.
   • راه‌حل: اعاده دادرسی درخواست کنید (ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری) با دلایل جدید (مثل کشف مدرک).

2. عدم دلایل کافی:

   • مشکل: قاضی دلایل (مثل تهدید) را ضعیف بداند.
   • راه‌حل: شواهد محکم (پیامک، شاهد، صوت) جمع کنید یا وکیل بگیرید.

3. نقص مدارک:

   • مشکل: دادخواست ناقص رد می‌شود.
   • راه‌حل: مدارک را با وکیل کامل کنید.

4. تأخیر در دادگاه:

   • مشکل: شلوغی شعبه.
   • راه‌حل: لایحه تسریع بنویسید یا وکیل پیگیری کند.

5. رضایت تحت فشار:

   • مشکل: اثبات فشار سخت است.
   • راه‌حل: از شاهد، پیامک یا مدارک پزشکی (در صورت آسیب) استفاده کنید.

رویه قضایی 1404: دادگاه‌ها فسخ را در 60% موارد با شواهد قوی (مثل تهدید کتبی) می‌پذیرند.

نکات عملی برای کاربران

• فوری اقدام کنید: تأخیر ممکن است پرونده را مختومه کند.
• شواهد ذخیره کنید: پیامک، ایمیل یا صوت تهدید را نگه دارید.
• وکیل بگیرید: وکیل کیفری روند را سریع‌تر و دقیق‌تر می‌کند (هزینه 5 تا 10 میلیون تومان).
• ثنا را مرتب چک کنید: ابلاغیه‌ها ممکن است سریع بیایند.
• دفترچه یادداشت داشته باشید: شماره پرونده، شعبه و تاریخ‌ها را یادداشت کنید.

مثال واقعی: در پرونده‌ای در مشهد (1403)، شاکی کلاهبرداری به دلیل قول دروغین متهم برای جبران خسارت رضایت داد. با ارائه ایمیل‌های متهم، رضایت فسخ شد و متهم به 2 سال حبس محکوم شد.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

نتیجه‌گیری

پس گرفتن رضایت در پرونده کیفری حقی قانونی برای شاکیان جرایم قابل گذشت است. با ورود به سامانه ثنا (adliran.ir)، تنظیم دادخواست، ثبت در دفاتر خدمات قضایی، پرداخت 500,000 تومان و ارائه شواهد، می‌توانید رضایت را فسخ کنید. این فرآیند 1 تا 3 ماه طول می‌کشد و نیاز به دقت دارد. اگر تحت فشار یا فریب رضایت دادید، فوری اقدام به دریافت مشاوره حقوقی کنید و با مشاورتل تماس بگیرید وکلای ما با تجربه، پرونده‌تان را حرفه‌ای پیگیری می‌کنند.