درمان کمالگرایی در درس خواندن

مقدمه

کمال گرایی شاید در ظاهر کلمه احساس مثبتی به فرد بدهد، اما نکته اینجاست که کمالگرایی در هر حیطه ای حتی کمالگرایی در درس خواندن به فرد فشار وارد می کند. در بعضی موارد کمالگرایی منجر به موفقیت فرد می شود، اما مطمئناً ریشه موفقیت او فقط کمالگرایی نبوده و فرد توانسته این خصوصیت را کنترل نماید. کمالگرایی به تنهایی و بدون کنترل کردن به فرد ضربه های روحی و روانی سنگینی وارد می کند، بارزترین ضربه استرسی است که در درون او ایجاد می شود. کمالگرایی باید درمان شود، بعضی راهکارهایی که در این مقاله ذکر می شوند برای درمان افراد کمالگرا مناسب و جوابگو هستند، اما بعضی از این افراد را باید با مشاوره روانشناسی درمان نمود. ما در این مقاله به بررسی تأثیر کمالگرایی در درس خواندن و شیوه های کنترل و مقابله با آن خواهیم پرداخت، برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با ما همراه شوید.

فهرست مطالب

• ریشه‌های روانشناختی کمالگرایی در تحصیل
• تفاوت بین کمالگرایی سازنده و مخرب در یادگیری
• عوارض روحی و روانی کمالگرایی بیش از حد در درس خواندن
• راهکارهای مدیریت انتظارات و استرس تحصیلی
•  نقش خانواده و معلمان در شکل‌گیری کمالگرایی دانش آموزان
• تکنیک‌های مقابله با اضطراب ناشی از کمالگرایی
•  تاثیر کمالگرایی بر عملکرد تحصیلی و پیشرفت علمی
• آموزش مهارت‌های مقابله با افکار کمالگرایانه
• راهبردهای افزایش اعتماد به نفس و کاهش کمالگرایی
• بررسی نقش مشاوره تحصیلی در کنترل کمالگرایی

ریشه‌های روانشناختی کمالگرایی در تحصیل

کمالگرایی در درس خواندن به دلایل مختلفی بروز می کند، اما نکته این است که ریشه اصلی این خصوصیت چه می باشد. در ادامه به بیشترین عوامل دخیل در بروز کمالگرایی در درس خواندن اشاره می کنیم.

۱– سخت گیری و پرخاشگری والدین برای پرورش فرزندان.

۲– اینکه فرد تجربه کند که فقط به خاطر یک شرایطی عزیز شده است.

۳– تجربه خوردن ضربه روحی سنگین.

۴– نداشتن عزت نفس و اعتماد به نفس کافی.

۵– ترس داشتن از شکست خوردن.

عواملی که ذکر شد قسمتی از دلایل بروز کمالگرایی در درس خواندن در افراد می باشند. والدین نباید اجازه دهند فرزندانشان اینگونه آسیب روحی ببینند و باید برای درمانشان اقدام کنند.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

تفاوت بین کمالگرایی سازنده و مخرب در یادگیری

کمالگرایی حتی کمالگرایی در درس خواندن مانند یک سکه دو رو دارد، یک رو آن سازنده است و رو دیگر آن مخرب. کمالگرایی وقتی کنترل و مدیریت شود به صورت سازنده باعث پیشرفت فرد و رضایت مندی او می گردد. در کمالگرایی سازنده فرد برای خود اهداف بزرگ و استانداردهای بالایی در نظر گرفته و برای رسیدن به آن ها تلاش می کند، اما ظرفیت پذیرش اشتباه خود را نیز دارد. کمالگرایی کنترل نشده منجر به بروز کمالگرایی مخرب می شود. این نوع کمالگرایی در فکر و زندگی فرد اثر منفی دارد، در این نوع کمالگرایی فرد هیچوقت از خود راضی نخواهد بود. فرد دچار کمالگرایی مخرب همیشه احساس اضطراب و استرس خواهد داشت. استرس و اضطراب موجب کاهش کارایی و نارضایتی بیشتر فرد می شود.

عوارض روحی و روانی کمالگرایی بیش از حد در درس خواندن

کمالگرایی در درس خواندن و مطالعه روزانه روی تمام جنبه های زندگی فرد اثر منفی می گذارد. از عوارض روحی و روانی کمالگرایی بیش از حد در درس خواندن می توان موارد زیر را نام برد.

۱– اضطراب و استرس زیاد.

۲– پایین آمدن عملکرد فرد.

۳– ضعف داشتن در مدیریت زمان.

۴– احساس ناتوان بودن در انجام کارها.

۵– افسردگی.

۶– اهمیت بیش از حد به گرفتن نمره بالا.

۷– تلاش برای جلب کردن رضایت دیگران.

۸– احساس شکست، ناکامی و سرزنش کردن خود.

۹– اختلال در خواب.

۱۰– نا امید شدن و بی انگیزگی فرد.

و ... .

راهکارهای مدیریت انتظارات و استرس تحصیلی

برای اینکه بتوانید استرس و کمالگرایی را تحت کنترل درآورده و آن را مدیریت نمایید، می توانید از مشاوره روانشناسی کمک بگیرید. روانشناسان راهکارهای مناسبی جهت مدیریت انتظارات و استرس تحصیلی ارائه می دهند، معمولاً فرد نتیجه مطلوبی از راهکارهای ارائه شده می گیرد. بعضی از روش های مناسب جهت کاهش استرس تحصیلی عبارتند از:

۱– مدیریت کردن زمان به صورت بهینه:

مدیریت نمودن زمان از مسائل مهم در زندگی مخصوصاً برای نوجوانان می باشد. فرد باید یاد بگیرد که کارهای خود را اولویت بندی کرده و برای انجام آن ها برنامه ریزی نماید. با این شیوه تمامی کارها در زمان مقرر انجام می شوند و استرسی به فرد وارد نمی شود.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

۲– یاد گرفتن روش های مطالعه و تقویت این مهارت ها:

کودکان و نوجوانان باید با روش های مطالعه آشنا شده و از آن ها استفاده کنند. استفاده از روش صحیح مطالعه و یادگیری مسائل نقش مثبتی بر پایین آوردن استرس افراد دارد. روش هایی مانند نکته برداری، مرور دروس و... روی کم شدن استرس فرد تأثیر دارند.

۳– مشاوره تحصیلی و روانشناسی:

مشاوره تحصیلی و روانشناسی به کودکان و نوجوانان، در برنامه ریزی دقیق تحصیلی و بررسی مشکلات و اضطراب های آن ها کمک می کند. فرد برای مشاور نگرانی ها و اضطراب های خود را بیان کرده و مشاور به او راهکار می دهد، با این شیوه استرس فرد کاهش می یابد.

و ...

 نقش خانواده و معلمان در شکل‌گیری کمالگرایی دانش آموزان

خانواده نقش بسزایی در رشد کمالگرایی در فرزندان دارد، کمالگرایی در درس خواندن یک نمونه کوچک می باشد. والدین اولین الگوهای فرزندان هستند و اگر والدین کمالگرا باشند تاثیر بسزایی در تمام جنبه های زندگی فرزندان، حتی درس خواندن آن ها می گذارند. دوران کودکی، فرزندان بیشترین تاثیر پذیری را از والدین خود می گیرند. بعد از این که کودکان وارد محیط مدرسه می شوند، معلم هم به افراد تأثیرگذار در شکل گیری خصوصیات رفتاری کودکان افزوده می شود. پس خانواده و معلمان در شکل‌گیری کمالگرایی دانش‌آموزان نقش پررنگی دارند، آن ها باید سعی کنند موجب بروز این خصوصیت در فرد نشوند.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

تکنیک‌های مقابله با اضطراب ناشی از کمالگرایی

کمالگرایی در درس خواندن باعث بروز احساساتی مانند اضطراب، استرس و... در فرد می شود. برای مقابله با اضطراب ناشی از کمالگرایی راهکارهایی وجود دارند که در ادامه آن ها را بیان می کنیم.

۱– در درون خود را برای شکست های احتمالی آماده نمایید:

برای از بین بردن ترس و اضطراب از شکست خوردن، بهتر است به نتیجه فکر نکرده و فقط مسیر درست را انتخاب کنید.

۲– به مسائل به صورت صفر و یک نگاه نکنید:

نباید موفقیت را فقط در گرفتن یک نتیجه خاص محدود کنید. باید برای موفقیت خود یک بازه قابل قبول در نظر بگیرید. مثلاً موفقیت در امتحانات فقط ۲۰ گرفتن نیست باید حداقل گرفتن نمره ۱۹ و ۱۸ را رسیدن به موفقیت بدانید.

۳– خود را با گذشته خود مقایسه کنید نه با دیگران.

۴– سعی کنید فعالیت های خود را به صورت گروهی انجام دهید.

 تاثیر کمالگرایی بر عملکرد تحصیلی و پیشرفت علمی

دانش آموزان و دانشجو هایی که دچار کمالگرایی در درس خواندن هستند، معیارهایی غیر واقعی و افراطی برای خود انتخاب کرده اند یا والدین به آن ها الهام نموده اند. این افراد احساس می کنند فقط باید به آن معیارها برسند و اگر نتیجه مد نظر حاصل نشود شکستی غیر قابل جبران خورده اند. این احساس افراد کمالگرا وقتی عملکرد خود را تجزیه و تحلیل می کنند، باعث ایجاد اضطراب و استرس بیش از حد برای آن ها می شود. همین اضطراب و استرس موجب پایین آمدن عملکرد تحصیلی افراد و برآورده نشدن انتظارات و معیارهای تعیین شده می گردند.

آموزش مهارت‌های مقابله با افکار کمالگرایانه

در جلسات مشاوره روانشناسی معمولاً راهکارهای کاربردی برای مقابله با افکار کمالگرایانه ارائه می شوند، بعضی از این راهکارها عبارتند از:

۱– آگاهی بیشتر از تمایلات و اهداف شخصی خود.

۲– تمرکز کردن روی نکات مثبت.

۳– مجوز اشتباه به خود.

۴– انتخاب اهداف منطقی و عاقلانه.

۵– فشار وارد نکردن به خود.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

راهبردهای افزایش اعتماد به نفس و کاهش کمالگرایی

کمالگرایی در درس خواندن به خودی خود موجب کاهش اعتماد به نفس دانش آموزان می شود، اما راهکارهایی برای کاهش کمالگرایی و افزایش اعتماد به نفس وجود دارند. در ادامه به بعضی از این راهکارها اشاره می کنیم.

۱– افکار و کلماتی که از جنس کمالگرایی هستند مانند کلمه باید، را از دایره کلماتتان حذف کنید.

۲– این افکار که باید حتماً یا سفید باشید یا سیاه را از خود دور کنید. باید بازه بیشتری برای موفقیت خود انتخاب نمایید.

۳– دستاوردها و پیشرفت های خود را یادداشت کرده و به آن ها افتخار کنید.

۴– اهداف با قابلیت دسترسی برای خود انتخاب نمایید.

و ... .

بررسی نقش مشاوره تحصیلی در کنترل کمالگرایی

مشاوره تحصیلی در شناسایی مشکلات دانش آموزان و رفع آن ها کمک می کند. با روش هایی مانند مشاوره روانشناختی می توان در مدیریت و کنترل کمالگرایی به افراد کمک نمود. مشاوره تحصیلی می تواند با برنامه ریزی درست، آموزش مهارت های مطالعه استرس دانش آموزان را پایین آورده و از عوارض کمالگرایی تا حدودی جلوگیری نماید.