راه‌های آزادی و تسویه بدهی پس از صدور حکم جلب بدهکار چک: راهنمای حقوقی ۱۴۰۴

مشاوره حقوقی به شما کمک می‌کند تا در صورت صدور حکم جلب به دلیل بدهی چک، با استفاده از راهکارهای قانونی، از زندان آزاد شوید و بدهی خود را تسویه کنید. صدور چک بلامحل یا عدم پرداخت آن می‌تواند منجر به دعوای حقوقی یا کیفری و در نهایت حکم جلب شود. این مقاله، با استناد به قوانین ایران در سال ۱۴۰۴، مراحل آزادی، روش‌های تسویه بدهی، و نکات حقوقی را به‌طور جامع و به زبان ساده تشریح می‌کند.

فهرست مطالب

• حکم جلب بدهکار چک چیست؟
• اگر حکم جلب صادر شود، چه راه‌هایی برای آزادی وجود دارد؟
• اگر بازداشت شدید، چه کنید؟
• تبعات عدم تسویه بدهی
• نقش وکیل در تسویه بدهی و آزادی
• توصیه‌های حقوقی برای تسویه بدهی و آزادی
• کلام آخر

حکم جلب بدهکار چک چیست؟

حکم جلب، دستوری قضایی است که به دلیل عدم پرداخت بدهی چک (حقوقی یا کیفری) صادر می‌شود. طبق قانون صدور چک (مصوب ۱۳۵۵ و اصلاحات ۱۳۹۷)، اگر چک برگشت بخورد و بدهکار نتواند یا نخواهد بدهی را پرداخت کند، شاکی می‌تواند از دادگاه یا دادسرا درخواست جلب کند.

• جلب حقوقی:

  برای چک‌های حقوقی (بدون شکایت کیفری)، پس از صدور اجراییه و عدم پرداخت.

• جلب کیفری:

  برای چک‌های بلامحل (مثل چک بدون موجودی)، طبق ماده ۷ قانون چک.

مثال: فردی در تهران به دلیل چک برگشتی ۲۰۰ میلیون تومانی، با حکم جلب حقوقی مواجه شد اما با تسویه بدهی آزاد شد.

اگر حکم جلب صادر شود، چه راه‌هایی برای آزادی وجود دارد؟

در صورت صدور حکم جلب، بدهکار می‌تواند از روش‌های زیر برای آزادی یا تسویه بدهی استفاده کند:

1. تسویه کامل بدهی

• روش: پرداخت کل مبلغ چک به شاکی (صاحب چک) یا واریز به حساب دادگستری.
• مراحل:
• با شاکی مذاکره کنید و مبلغ را نقداً یا با توافق پرداخت کنید.
• رسید تسویه یا رضایت‌نامه کتبی از شاکی دریافت کنید.
• رضایت‌نامه را به دادسرا یا اجرای احکام ارائه دهید تا حکم جلب لغو شود.
• مزیت: سریع‌ترین راه برای لغو جلب و جلوگیری از زندان.
• هزینه: مبلغ چک + هزینه‌های دادرسی (حدود ۳.۵٪ مبلغ چک).
• مثال: بدهکاری با پرداخت ۳۰۰ میلیون تومان به شاکی، از زندان آزاد شد.

2. تقسیط بدهی با رضایت شاکی

• روش: توافق با شاکی برای پرداخت بدهی به‌صورت اقساطی.
• مراحل:
  • توافق کتبی با شاکی تنظیم کنید (ترجیحاً در دفترخانه اسناد رسمی).
  • توافق‌نامه را به دادگاه یا اجرای احکام ارائه دهید.
  • قسط‌ها را به موقع پرداخت کنید تا حکم جلب لغو شود.
• مزیت: مناسب برای کسانی که توانایی پرداخت یکجا ندارند.
• هزینه: هزینه تنظیم سند (۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان، تعرفه ۱۴۰۴).
• مثال: بدهکاری در مشهد با توافق اقساطی، از اجرای حکم جلب جلوگیری کرد.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

3. درخواست اعسار از دادگاه

• روش: ادعای ناتوانی مالی (اعسار) برای جلوگیری از زندان یا تقسیط بدهی.
• مراحل:
• تنظیم دادخواست اعسار در دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت.
• ارائه مدارک ناتوانی مالی (مثل فیش حقوقی، سند اجاره، یا شهادت شهود).
• حضور در جلسه دادگاه و اثبات ناتوانی مالی.
• مدارک لازم:
• کپی چک برگشتی و اجراییه.
• کپی شناسنامه و کارت ملی.
• استشهادیه ۴ شاهد مبنی بر ناتوانی مالی.
• اسناد مالی (مثل صورت‌حساب بانکی یا سند اجاره).
• نتیجه: در صورت پذیرش اعسار، دادگاه بدهی را تقسیط می‌کند یا اجرای حکم جلب را متوقف می‌کند.
• هزینه دادرسی: ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان (تعرفه ۱۴۰۴).
• مدت زمان: ۳ تا ۶ ماه.
• مثال: بدهکاری در تهران با اثبات اعسار، بدهی ۵۰۰ میلیون تومانی را به اقساط ۱۲ ماهه تبدیل کرد.

4. درخواست مهلت یا تعویق از اجرای احکام

• روش: درخواست مهلت از شعبه اجرای احکام برای تسویه بدهی.
• مراحل:
• درخواست کتبی به شعبه اجرای احکام ارائه دهید.
• دلایل موجه (مثل مشکلات مالی موقت) را ذکر کنید.
• شواهد (مثل نامه کارفرما یا مدارک پزشکی) ارائه دهید.
• نتیجه: قاضی ممکن است مهلت ۱ تا ۶ ماهه برای تسویه بدهی بدهد.
• مثال: فردی با درخواست مهلت ۳ ماهه، زمان کافی برای تسویه چک پیدا کرد.

5. اعتراض به اجراییه یا حکم جلب

• روش: اگر چک یا اجراییه اشکال قانونی داشته باشد (مثل جعل یا عدم تطابق امضا)، می‌توانید اعتراض کنید.
• مراحل:
• اعتراض کتبی به دادگاه صادرکننده اجراییه (ظرف ۱۰ روز).
• ارائه شواهد (مثل کارشناسی خط یا شهادت شهود).
• مرجع صالح: دادگاه عمومی حقوقی یا دادسرای محل صدور حکم.
• مثال: بدهکاری با اثبات جعل امضا در چک، از حکم جلب خلاص شد.

اگر بازداشت شدید، چه کنید؟

اگر به دلیل حکم جلب بازداشت شدید، راه‌های زیر برای آزادی وجود دارد:

• تسویه فوری: مبلغ چک را به حساب دادگستری واریز کنید یا رضایت شاکی را بگیرید.
• ارائه وثیقه: سند ملکی، فیش حقوقی، یا ضامن معتبر به اجرای احکام ارائه دهید تا موقتاً آزاد شوید.
• درخواست اعسار از زندان: دادخواست اعسار را از داخل زندان به دادگاه تقدیم کنید.
• مثال: فردی در زندان با ارائه سند ملکی به‌عنوان وثیقه، تا زمان تسویه آزاد شد.

درخواست مشاوره از طریق واتساپ

تبعات عدم تسویه بدهی

• زندان: در چک‌های کیفری، عدم پرداخت می‌تواند به حبس تا ۷ سال منجر شود (ماده ۷ قانون چک).
• ممنوع‌الخروجی: بدهکار تا تسویه بدهی ممنوع‌الخروج می‌شود.
• توقیف اموال: اموال بدهکار (ملک، خودرو، یا حساب بانکی) توقیف می‌شود (ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی).
• مثال: بدهکاری به دلیل عدم پرداخت چک، ممنوع‌الخروج شد و حسابش توقیف گردید.

نقش وکیل در تسویه بدهی و آزادی

• جمع‌آوری مدارک: وکیل می‌تواند مدارک اعسار یا شواهد جعل را آماده کند.
• تنظیم دادخواست: تنظیم دقیق دادخواست اعسار یا اعتراض به اجراییه.
• مذاکره با شاکی: وکیل می‌تواند رضایت شاکی را برای تقسیط یا تسویه جلب کند.

مثال: وکیلی در شیراز با تنظیم دادخواست اعسار، موکل خود را از زندان آزاد کرد.

توصیه‌های حقوقی برای تسویه بدهی و آزادی

1. مذاکره با شاکی:

   • قبل از تشدید دعوا، با شاکی برای تسویه یا تقسیط مذاکره کنید.
   • رضایت‌نامه را در دفترخانه ثبت کنید.

2. جمع‌آوری مدارک مالی:

   • اسناد ناتوانی مالی (مثل فیش حقوقی یا اجاره‌نامه) را برای اعسار آماده کنید.

3. مشورت با وکیل:

   • وکیل متخصص دعاوی چک می‌تواند فرآیند را تسریع کند.

1. اجتناب از چک بلامحل:

   • از صدور چک بدون موجودی پرهیز کنید تا از جرم کیفری جلوگیری شود.

2. ارائه وثیقه:

   • در صورت بازداشت، سند ملکی یا ضامن معتبر ارائه دهید تا موقتاً آزاد شوید.

3. استعلام از سامانه کاتب:

   • وضعیت چک و اجراییه را از (ir) بررسی کنید.

کلام آخر

مشاوره حقوقی به شما کمک می‌کند تا پس از صدور حکم جلب به دلیل بدهی چک، با تسویه، تقسیط، یا اثبات اعسار، از زندان آزاد شوید. طبق قانون صدور چک و قانون اجرای احکام مدنی، می‌توانید با مذاکره با شاکی، درخواست اعسار، یا ارائه وثیقه، مشکل را حل کنید. برای موفقیت، مدارک مالی و شواهد را جمع‌آوری کنید، فوراً به دادگاه یا دادسرا مراجعه کنید، و با وکیل متخصص هماهنگ شوید.